اعلاميه كنفرانس جهاني حقوق بشر وين
یکشنبه, 28 سپتامبر, 2008
قسمت اول (مقدماتي)
بند 1
با توجه به اينكه ارتقاء و حمايت از حقوق بشر براي جامعه بين‌المللي داراي اولويت است و اينكه كنفرانس فرصت منحصر به فردي را براي يك بررسي و تحليل همه جانبه از سيستم بين‌المللي حقوق‌بشر و تشكيلات حمايت از حقوق بشر جهت افزايش و ارتقاء بهتر رعايت اين حقوق در يك رويه عادلانه و متعادل را فراهم مي‌آورد،
بند2
با شناخت و تأييد اينكه همه موارد حقوق بشر از كرامت و ارزش ذاتي بشر سرچشمه مي‌گيرد و اينكه بشر موضوع اصلي حقوق بشر و آزاديهاي اساسي است و در نتيجه بايستي در درجه اول وي از اين حقوق و آزاديها بهره‌مند گردد و در جهت تحقق آنها شركت فعال داشته باشد،
بند 3
1. تعهد خود به اهداف و اصول مندرج در منشور سازمان ملل و اعلاميه جهاني حقوق بشر را مورد تأييد مجدد قرار مي‌دهد،
2. تعهد خود نسبت به ماده 56 منشور سازمان ملل در انجام اقدامات جمعي و فردي جهت تحقق اهداف مندرج در ماده 55 منشور از جمله احترام جهاني به حقوق بشر و آزاديهاي اساسي براي همه و رعايت آن با توجه به توسعه همكاري مؤثر بين‌المللي در اين زمينه را مورد تأييد مجدد قرار مي‌دهد،
3. طبق منشور سازمان ملل بر مسئوليت همه كشورها در توسعه و ترغيب احترام به حقوق بشر و آزاديهاي اساسي براي همه و بدون تبعيض از نظر نژاد، جنس، زبان يا مذهب تأكيد مي‌كند،
بند 4
با يادآوري بخش مقدماتي منشور سازمان ملل بويژه در قسمتي كه به اعتقاد به حقوق اساسي بشر، كرامت و ارزش بشر و حقوق مساوي زنان و مردان و ملتهاي كوچك و بزرگ تأييد شده است،
بند 5
علاوه بر اين با يادآوري بخش مقدماتي منشور سازمان ملل در مورد حفظ نسلهاي بعدي از خطر جنگ، ايجاد شرايط لازم براي تأمين عدالت و احترام به تعهداتي كه نسبت به معاهدات و ساير منابع حقوق بين‌الملل است، ارتقاء هر چه بيشتر پيشرفت اجتماعي و استانداردهاي بهتر زندگي در يك محيط آزادتر، رعايت بردباري و حسن همجواري و استفاده از تشكيلات بين‌المللي براي ارتقاء پيشرفتهاي اقتصادي و اجتماعي براي همه ملتها،
بند 6
با تأكيد بر اعلاميه جهاني حقوق بشر كه يك استاندارد مشترك از دست‌آورد همه مردم و ملتها است و منبع الهام مي‌باشد و مبنايي براي سازمان ملل در پيشبرد استانداردهاي مندرج در اسناد بين‌المللي موجود در زمينه حقوق بشر بويژه ميثاق بين‌المللي حقوق مدني و سياسي و ميثاق بين‌المللي حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي است،
بند 7
با توجه به تغييرات عمده‌اي كه در صحنه بين‌المللي در حال وقوع است و با توجه به آمال همه ملتها براي حصول به يك نظم بين‌المللي بر اساس اصول مندرج در منشور سازمان ملل از جمله ارتقاء و پيشبرد احترام به حقوق بشر و آزاديهاي اساسي براي همه و احترام به اصل حقوق مساوي و حق تعيين سرنوشت ملتها بدست خودشان، صلح، دمكراسي، عدالت، تساوي، حاكميت قانون، كثرت‌گرايي سياسي ( Pluralism )، توسعه، سطح بهتر زندگي و همبستگي،
بند 7 مكرر
عميقاً نسبت به اشكال مختلف تبعيض و خشونت كه همچنان در سرتاسر دنيا عليه زنان اعمال مي‌شود نگران است،
بند 8
با توجه به اينكه فعاليتهاي سازمان در جهت تقويت تشكيلات سازمان ملل بايستي عقلائي شود و گسترش يابد و اهداف مربوط به رعايت و احترام جهاني به استانداردهاي بين‌المللي حقوق بشر بيشتر تعقيب گردد،
بند 9
با توجه به اعلاميه‌هاي منطقه‌اي تونس، سان خوزه و بانكوك و كمك دولتها در اين زمينه و با امعان نظر به پيشنهادات سازمانهاي بين‌الدولي و غيردولتي و نيز مطالعاتي كه توسط كارشناسان مستقل در جريان پروسه تداركاتي قبل از كنفرانس جهاني حقوق بشر صورت گرفت،
بند 10
با استقبال از سال بين‌المللي "مردم بومي دنيا در سال 1993" كه تأييد مجددي بر تعهد جامعه بين‌المللي براي تضمين برخورداري مردم بومي از همه موارد حقوق بشر و آزاديهاي اساسي و احترام به ارزش و تنوع فرهنگها و هويت‌هاي آنها بود،
بند 11
با توجه به روح و واقعيت‌هاي زمان ما، از ملتهاي دنيا و همه كشورهاي عضو سازمان ملل مي‌خواهد كه به وظيفه جهاني ارتقاء و حمايت از كليه موارد حقوق بشر و آزاديهاي اساسي متعهد باشند تا اينكه برخورداري كامل و جهاني اين حقوق تأمين گردد،
بند 12
مصمم است به اقدامات جديدي جهت حصول به پيشرفت اساسي در زمينه حقوق بشر از طريق افزايش همكاري و همبستگي بين‌المللي دست يازد.
قسمت دوم
پ 1
كنفرانس جهاني حقوق بشر بر تعهد رسمي ( SOLEMN COMMITMENT ) همه كشورها در انجام وظايفشان در ارتقاء جهاني احترام، رعايت و حمايت از همه موارد حقوق بشر و آزاديهاي اساسي براي همه براساس منشور سازمان ملل، ساير اسناد بين‌المللي در زمينه حقوق بشر و حقوق بين‌الملل را مورد تاييد مجدد قرار مي‌دهد. ماهيت جهانشمول اين حقوق و آزاديها اصل مسلم و بلاانتزاع مي‌باشد.
در اين چارچوب گسترش همكاري بين‌المللي در زمينه حقوق بشر جهت تحقق كامل اهداف سازمان ملل اساسي مي‌باشد.
پ 1 مكرر
همه ملتها حق تعيين سرنوشت خود را دارند. با توجه به اين مطلب ملتها حق دارند آزادانه وضعيت سياسي خود را تعيين كنند و آزادانه توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي خود را تعقيب نمايند.
كنفرانس جهاني حقوق بشر با توجه به وضعيت خاص ملتهاي تحت استعمار و ساير اشكال سلطه بيگانه يا اشغال خارجي، حق ملتها در مبادرت به هر عمل مشروع مطابق منشور سازمان ملل در تحقق حق غيرقابل انكار خويش در تعيين سرنوشت خود را برسميت مي‌شناسد. كنفرانس جهاني حقوق بشر محروميت از حق تعيين سرنوشت را بعنوان نقض حقوق بشر تلقي نموده و بر اهميت تحقق مؤثر اين حق تاكيد مي‌كند.
طبق "اعلاميه 1970 اصول حقوق بين‌المللي در مورد روابط دوستانه و همكاري ميان كشورها طبق منشور سازمان ملل" اين حق نبايستي بعنوان مجوز يا مشوقي براي هر عملي كه منجر به تجزيه يا تهديد كل يا جزيي از تماميت ارضي يا وحدت سياسي كشورهاي داراي حاكميت و مستقل كه طبق اصل حقوق مساوي و حق تعيين سرنوشت ملتها امور خود را در دست دارند و بدين ترتيب داراي دولتي هستند كه نماينده كل مردم متعلق به آن سرزمين و بدون تبعيض از هر نوع مي‌باشد تلقي گردد.
پ 2
ارتقاء و حمايت از كليه موارد حقوق بشر و آزاديهاي اساسي بايستي طبق اصول و اهداف سازمان ملل و بويژه با هدف همكاري بين‌المللي بعنوان اولويت سازمان ملل و بويژه با هدف همكاري بين‌المللي بعنوان اولويت سازمان ملل در نظر گرفته شود. در چارچوب اين اهداف و اصول، ارتقاء و حمايت از كليه موارد حقوق بشر نگراني مشروع جامعه بين‌المللي را تشكيل مي‌دهد. بنابراين ارگان‌ها و آژانس‌هاي تخصصي مربوط به حقوق بشر بايستي بر گسترش و هماهنگي فعاليتهايشان براي اجراي مستمر و عيني اسناد بين‌المللي حقوق بشر كوشا باشند.
پ 3
كليه موارد و جنبه‌هاي حقوق بشر، جهانشمول، غيرقابل تفكيك، مرتبط بهم و وابسته بهم هستند. جامعه بين‌الملي بايستي به حقوق بشر بعنوان يك كليت و با ديد منصفانه و در يك سطح، تأكيد و برابر رفتار نمايد. در حالي كه اهميت ويژگي‌هاي ملي و منطقه‌اي و سوابق مختلف تاريخي، فرهنگي و مذهبي بايستي مدنظر قرار گيرد معهذا وظيفه همه دولتها است كه بدون توجه به نظام‌هاي سياسي، اقتصادي و فرهنگي كليه موارد حقوق بشر و آزاديهاي اساسي را ارتقاء دهند و از آنها حمايت بعمل آورند.
پ 4
روند ( Process ) حمايت از حقوق بشر بايستي طبق اهداف و اصول مطروحه در منشور سازمان ملل و حقوق بين‌الملل انجام شود.
پ 5
دمكراسي، توسعه و رعايت حقوق بشر و آزاديهاي اساسي وابسته بهم و متقابلاً همديگر را تقويت مي‌كنند. دمكراسي براساس ابراز آزادانه خواست مردم در تعيين نظام سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي خود و شركت در كليه جنبه‌هاي زندگي است. در اين چارچوب، ارتقاء و حمايت از حقوق بشر و آزاديهاي اساسي در سطوح ملي و بين‌المللي بايستي جهانشمول و بدون قيد و شرط باشد. جامعه بين‌المللي بايستي از تقويت و ارتقاء دمكراسي، توسعه و احترام به حقوق بشر و آزاديهاي اساسي در سرتاسر دنيا حمايت بعمل آورد.
پ 5 مكرر
كنفرانس جهاني حقوق بشر تأكيد مي‌كند كه كشورهاي در حال توسعه متعهد به پروسه دمكراتيك و اصلاحات اقتصادي هستند و اين پروسه كه در تعدادي از كشورهاي آفريقائي در جريان است بايستي مورد حمايت جامعه بين‌المللي قرار گيرد تا اين كشورها در دوره انتقالي به دمكراسي و توسعه اقتصادي موفق شوند.
پ 6
1. كنفرانس جهاني حقوق بشر حق توسعه را به همان نحو كه در اعلاميه حق توسعه آمده است بعنوان يك حق جهانشمولي و غيرقابل انكار و يك بخش لايتجزا از حقوق اساسي بشر مورد تأييد قرار مي‌دهد.
2. همانگونه كه در اعلاميه حق توسعه آمده است انسان ( Human Person ) موضوع اصلي توسعه است.
3. در حاليكه توسعه، برخورداري از حقوق بشر را تسهيل مي‌نمايد عدم توسعه نبايستي توجيه براي نقض حقوق شناخته شده بين‌المللي بشر مورد استفاده قرار گيرد.
4. كشورها بايستي در تضمين توسعه و امحاء موانع بر سر راه توسعه با يكديگر مساعي نمايند. جامعه بين‌المللي بايستي همكاري بين‌المللي مؤثر براي تحقق حق توسعه را تقويب نموده و موانع بر سر راه توسعه را از ميان بردارند.
5. پيشرفت متداوم جهت اجراي حق توسعه مستلزم اتخاذ سياستهاي مؤثر توسعه‌اي در سطح ملي و نيز روابط عادلانه اقتصادي و برخورداري از يك محيط مطلوب اقتصادي در سطح بين‌المللي است.
پ 6 مكرر
حق توسعه بايد به نحوي تحقق يابد بطوريكه نيازهاي توسعه‌اي و محيط زيستي نسلهاي حاضر و آينده را بطور مساوي برآورده سازد. كنفرانس جهاني حقوق بشر اين مطلب را تأييد مي‌كند كه دفن غيرقانوني زباله‌ها و مواد سمي و خطرناك بالقوه موجب تهديد جدي حقوق بشر در زمينه حيات و بهداشت مي‌شود.
بهمين خاطر كنفرانس جهاني حقوق بشر از همه كشورها مي‌خواهد كه كنوانسيون‌هاي موجود در زمينه دفن مواد و زباله‌هاي سمي و خطرناك را تصويب و قويا آنها را به مورد اجرا بگذارند و براي ممانعت از دفن غيرقانوني اين مواد همكاري نمايند.
هر كس حق دارد كه از فوايد پيشرفت علمي و كاربردهاي آن بهره‌مند گردد. كنفرانس جهاني توجه مي‌كند كه برخي از پيشرفتها بويژه در زمينه علوم بيوداروئي و حياتي و نيز اطلاعات تكنولوژيكي ممكن است بالقوه عواقب منفي براي يكپارچگي، كرامت و حقوق بشر افراد داشته باشد. لذا كنفرانس دعوت به همكاري بين‌المللي براي حفظ و رعايت كامل حقوق بشر و كرامت انساني در اين زمينه كه موجب نگراني جهاني است مي‌نمايد.
پ 6 مكرر 2
كنفرانس جهاني از جامعه بين‌المللي مي‌خواهد كه از هر گونه تلاش براي رفع مشكل بدهي خارجي كشورهاي در حال توسعه دريغ نورزد تا اينكه در سعي اين دولتها براي دستيابي به تحقق كامل حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي مردم اين كشورها مساعدت شود.
پ 7
بر كشورها و سازمانهاي بين‌المللي است كه با همكاري با سازمانهاي غيردولتي شرايط مطلوب در سطح ملي، منطقه‌اي و بين‌المللي براي تضمين برخورداري كامل و مؤثر از حقوق بشر را فراهم آورند.
كشورها بايستي همه موارد نقض حقوق بشر و عوامل بوجود آورنده آنها و نيز موانع برخورداري از اين حقوق را از ميان بردارند.
پ 7 مكرر
وجود گسترده فقر شديد مانع از برخورداري كامل و مؤثر از حقوق بشر مي‌شود. رفع عاجل و امحاء نهايي آن بايستي در اولويت بالاي برنامه‌هاي جامعه بين‌المللي باقي بماند.
پ 8
احترام به حقوق بشر و آزاديهاي اساسي بدون تبعيض از هر نظر، يك قاعده اساسي حقوق بشر بين‌المللي است. امحاء عاجل و همه جانبه كليه اشكال نژادپرستي و تبعيض‌نژادي، تنفر از بيگانه و نابردباري‌هاي مربوط به آن از وظايف داراي اولويت براي جامعه بين‌المللي است. دولتها بايستي اقدامات مؤثر براي جلوگيري و مبارزه با آنها بعمل آورند. گروه‌ها، نهادها، سازمانهاي بين‌الدولي و غيردولتي وافراد ترغيب مي‌شوند كه به تلاشهاي خود براي همكاري و هماهنگي فعاليتها عليه اين شرارتها شدت بخشند.
پ 8 مكرر
كنفرانس جهاني از پيشرفت بعمل آمده در زمينه آپارتايد استقبال مي‌كند و از جامعه بين‌المللي و سيستم سازمان ملل مي‌خواهد كه به اين روند مساعدت نمايند.
علاوه بر اين كنفرانس جهاني تداوم اعمال خشونت عليه مبارزات صلح‌آميز كه جهت در هم پاشيدن آپارتايد صورت مي‌گيرد را تقبيح مي‌كند.
پ 8 مكرر 2
اعمال، روشها و شيوه‌هاي تروريستي در كليه اشكال و تبلورهايش و نيز ارتباط آن در برخي از كشورها با قاچاق مواد مخدر فعاليتهايي هستند كه با هدف نابودي حقوق بشر و آزاديهاي اساسي و دمكراسي، تهديد تماميت ارضي، امنيت كشورها و بي‌ثبات نمودن دولتهائي كه بطور قانوني ايجاد شده‌اند صورت مي‌گيرد. جامعه بين‌المللي بايستي با انجام اقدامات لازم همكاري براي مبارزه و مقابله با تروريسم بيافزايد.
پ 9
حقوق بشر زنان و دختران غيرقابل انكار است و بخش لايتجزا و غيرقابل تفكيك حقوق جهاني بشر را تشكيل مي‌دهد. شركت كامل و مساعدت زنان در حيات سياسي، مدني، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي در سطح ملي، منطقه‌اي و بين‌المللي و امحاء كليه اشكال تبعيض بر اساس جنس از اولويت اهداف جامعه بين‌المللي است.
خشونت براساس جنس و كليه اشكال اذيت و آزار و استثمار جنسي از جمله اعمالي كه ناشي از تعصبات فرهنگي و قاچاق بين‌المللي كه با كرامت و ارزش بشر مغاير است بايستي از بين برود. اين امر مي‌تواند از طريق اقدامات قانوني و ملي و همكاري بين‌المللي در زمينه توسعه اقتصادي و اجتماعي، آموزش و پرورش، بهداشت و حمايت اجتماعي حاصل شود.
حقوق بشر زنان بخش لايتجزاي فعاليتهاي حقوق بشر سازمان ملل براي ارتقاء اسناد حقوق بشر مربوط به زنان را تشكيل مي‌دهد. كنفرانس جهاني از دولتها، نهادها و سازمانهاي بين‌الدولي و غيردولتي مي‌خواهد كه به تلاشهاي خود در حمايت و ارتقاء حقوق بشر زنان و دختران وسعت بخشند.
پ 10
با توجه به اهميت ارتقاء و حمايت از حقوق افراد متعلق به اقليتها و مساعدتي كه اين امر در ثبات سياسي و اجتماعي كشورهائي كه اين افراد در آنها بسر مي‌برند دارد، كنفرانس جهاني حقوق بشر بر وظيفه دولتها براي تضمين حق افراد متعلق به اقليتها در برخورداري كامل و مؤثر از حقوق بشر و آزاديهاي اساسي بدون تبعيض از هر نظر و تساوي كامل در برابر قانون طبق "اعلاميه سازمان ملل در زمينه حقوق افراد متعلق به اقليتهاي قومي مذهبي و زباني" تأكيد مي‌نمايد.
افراد متعلق به اقليتها حق دارند بطور آزادانه و بدون دخالت يا هر گونه تبعيض از فرهنگ خود برخوردار شوند و شعائر مذهبي خود را به عمل آورند و در منزل و محافل عمومي به زبان خود تكلم كنند.
پ 11
كنفرانس جهاني كرامت ذاتي و مساعدت منحصر به فرد مردم بومي در توسعه و كثرت ( Plurality ) جامعه را تأييد مي‌كند و قويا بر تعهد جامعه بين‌المللي براي بهبود وضعيت اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي و برخورداري آنان از فوائد توسعه تصريح مي‌نمايد. كشورها بايستي شركت كامل و آزادانه مردم بومي در كليه جنبه‌هاي جامعه بويژه موضوعاتي كه مبتلا به آنان مي‌باشد را تضمين نمايند. با توجه به اهميت ارتقاء و حمايت از حقوق مردم بومي و مساعدتي كه چنين ارتقاء و حمايتي در ثبات سياسي و اجتماعي كشورهائيكه اين مردم در آنها زندگي مي‌كنند دارد، كشورها بايستي طبق حقوق بين‌الملل اقدامات مثبت و مقتضي را براي تضمين احترام به كليه موارد حقوق بشر و آزاديهاي اساسي مردم بومي براساس تساوي و عدم تبعيض بعمل آورند و ارزش و تنوع هويت‌ها، فرهنگها و سازمان اجتماعي آنها را برسميت بشناسند.
پ 12
كنفرانس جهاني با استقبال از الحاق گروه زيادي از كشورها به ميثاق حقوق كودك و با توجه به برسميت شناختن حقوق بشر كودكان در اعلاميه و برنامه عملي كه در اجلاس سران بتصويب رسيد خواستار الحاق جهاني به ميثاق مذكور تا سال 1995 مي‌گردد و از كشورهاي عضو مي‌خواهد از طريق تصويب لايحه‌هاي قانوني و اقدامات اداري و ساير تدابير لازم و اختصاص حداكثر ممكن از منابع موجود خود بطور مؤثر، ميثاق مذكور را به مورد اجرا گذارند. در كليه اقدامات مربوط به كودكان بايستي عدم تبعيض و رعايت هر چه بيشتر منافع كودكان مورد توجه قرار گيرد و نظرات آنان ملحوظ گردد. مكانيزم‌هاي ملي و بين‌المللي و برنامه‌هائي براي تقويت دفاع و حمايت از كودكان بويژه دختران، كودكان بي‌سرپرست، كودكان خياباني، كودكاني كه از نظر اقتصادي و جنسي تحت استثمار قرار دارند، از جمله كودكاني كه براي مطامع ديگران در تهيه مطالب مستهجن، فحشاء يا فروش اعضا و جوارح مورد استفاده قرار مي‌گيرند، كودكان بيمار از جمله كودكان مبتلاء به بيماري‌هاي ايدز، كودكان آواره، كودكاني كه در بازداشت بسر مي‌برند، استفاده از كودكان در درگيري‌هاي مسلحانه و نيز كودكاني كه قرباني گرسنگي، اعتياد و ساير بلاياي غيرمترقبه مي‌باشند بايد تهيه و به مورد اجرا گذاشته شود. همكاري و اتحاديه بين‌المللي جهت حمايت از اجراي اين ميثاق و حقوق كودكان بعنوان اولويت برنامه حقوق بشر سيستم گسترده سازمان ملل بايد تقويت گردد.
كنفرانس جهاني همچنين تأكيد مي‌كند كه كودكان براي توسعه كامل و هماهنگ شخصيت خود نياز دارند كه در يك محيط خانوادگي كه بايستي بنوبه خود مورد حمايت گسترده‌تر قرار گيرد رشد و بزرگ شوند.
پ 12 مكرر
توجه ويژه‌اي بايد در حق معلولين از جمله شركت فعال و بدون تبعيض آنان در جامعه و برخورداري آنان از كليه حقوق بشر و آزاديهاي اساسي بعمل آيد.
پ 13
كنفرانس جهاني حقوق بشر تأكيد مي‌كند كه هر فرد كه تحت اذيت و آزار قرار دارد بدون تبعيض از هر نظر حق دارد در صدد جستجوي پناهندگي به كشورهاي ديگر و برخورداري از حق پناهندگي باشد و حق دارد به كشور خودش بازگردد. در همين رابطه كنفرانس جهاني بر اهميت اعلاميه جهاني حقوق بشر، كنوانسيون 1951 در مورد وضعيت پناهندگان، پروتكل 1967 و اسناد منطقه‌اي در اين زمينه تأكيد مي‌نمايد. كنفرانس از كشورهائي كه همچنان تعداد زيادي از پناهندگان را در سرزمين خود قبول كرده و ميزبان آنها مي‌باشند و نيز دفتر كميسارياي عالي پناهندگان بخاطر اهتمامي كه در انجام مأموريت محوله دارد تشكر و سپاسگزاري مي‌نمايد. علاوه بر اين كنفرانس از دفتر آژانس سازمان ملل براي كار و رفاه پناهندگان فلسطيني در خاور نزديك سپاسگزاري مي‌نمايد.
كنفرانس جهاني حقوق بشر اين مطلب را تأييد مي‌كند كه نقض فاحش حقوق بشر از جمله در درگيري‌هاي مسلحانه از عوامل پيچيده‌اي است كه منجر به آواره شدن مردم مي‌شود.
كنفرانس جهاني حقوق بشر تأييد مي‌كند كه با توجه به پيچيدگي بحران جهاني پناهندگان و طبق منشور سازمان ملل، اسناد بين‌المللي ذيربط و اتحاد بين‌المللي و با روحيه مشاركت در قبول بار پناهندگان، يك رهيافت همه جانبه از طرف جامعه بين‌المللي براساس هماهنگي و همكاري با كشورهاي ذيربط و سازمانهاي مربوطه با توجه به چارچوب اختيارات كميسارياي عالي پناهندگان ضروري است. اين رهيافت‌ها بايستي توسعه استراتژي‌هايي را براي يافتن عوامل بوجود آورنده اين پديده و تأثير آن بر جابجايي و انتقال پناهندگان و آوارگان، تقويت آمادگي در موارد اضطراري و مكانيزم‌هاي پاسخگويي به نيازها، مقررات لازم براي حمايت و كمك مؤثر با توجه به نيازهاي ويژه زنان و كودكان و نيز حصول به راهحلهاي پايدار كه در درجه اول از طريق بازگشت شرافتمندانه و امن و داوطلبانه پناهندگان و راه‌حل‌هايي كه از طرف كنفرانس‌هاي بين‌المللي مربوط به پناهندگان تصويب شده است را شامل گردد.
كنفرانس جهاني حقوق بشر بر مسئوليت دولتها بويژه مسئوليت كشورهاي مبدأ تأكيد مي‌كند. با توجه به اين رهيافت همه جانبه، كنفرانس جهاني حقوق بشر بر اهميت قائل شده توجه خاص از جمله از طريق سازمانهاي بشردوستانه و بين‌الدولي و يافتن راهحلهاي پايدار به مشكلات مربوط به افراد آواره داخلي از جمله بازگشت امن و داوطلبانه آنها و بازپرويشان تأكيد مي‌كند. اين كنفرانس نيز طبق منشور سازمان ملل متحد و اصول بشردوستانه بين‌المللي بار ديگر بر اهميت و ضرورت كمكهاي بشردوستانه به قربانيان حوادث طبيعي و غيرطبيعي تأكيد مي‌كند.
پ 14
نسبت به ارتقاء و حمايت از حقوق افراد متعلق به گروههاي آسيب‌پذير از جمله كارگران مهاجر، امحاء كليه اشكال تبعيض عليه آنان و تقويت و اجراي هر چه مؤثرتر اسناد موجود در زمينه حقوق بشر اهميت زيادي داده شود. كشورها موظفند اقدامات مقتضي در سطح ملي بويژه در زمينه‌هاي آموزشي، بهداشتي و حمايت اجتماعي براي ارتقاء و حمايت از حقوق اقشار آسيب‌پذير جامعه بعمل آورده و شركت آندسته از افراد متعلق به اين اقشار كه مايل به يافتن راه‌حل‌هايي براي مشكلاتشان هستند را فراهم آورد.
پ 14 مكرر
كنفرانس جهاني تأييد مي‌كند كه فقر شديد و محروميت اجتماعي بعنوان نقض كرامت انساني تلقي مي‌شود و لازم است اقدامات عاجلي براي حصول به دانش و اطلاعات بهتري از فقر شديد و عوامل بوجود آورنده آن از جمله عواملي كه ناشي از مشكلات توسعه‌اي مي‌شود بعمل آيد تا حقوق بشر افراديكه از فقر شديد رنج مي‌برند تأمين شود و فقر شديد و محروميت اجتماعي از ميان برداشته شود و برخورداري از فوائد پيشرفت اجتماعي ارتقاء يابد. لازم است كشورها شركت مردم فقير در مراحل تصميم‌گيري در جامعه‌اي كه در آن زندگي مي‌كنند را تسهيل نموده و حقوق بشر اين افراد را ارتقاء دهند و اقدامات لازم را براي مبارزه با فقر شديد بعمل آورند.
پ 15
كنفرانس جهاني از پيشرفت بعمل آمده در تدوين اسناد حقوق بشر كه روندي پويا و در حال تكامل داشته است استقبال نموده و الحاق جهاني به ميثاق‌هاي حقوق بشر را ترغيب مي‌نمايد. كليه كشورها تشويق مي‌شوند كه به اين اسناد بين‌المللي ملحق شوند و تا حد ممكن از قائل شدن تحفظ نسبت به مقررات مندرج در آنها اجتناب ورزند.
پ 16
هر كشوري بايستي چارچوب مؤثر جهت جبران ناملايمات و خسارات ناشي از نقض‌هاي حقوق بشر فراهم آورد لازمه تحقق كامل و بدون تبعيض حقوق بشر روند دمكراسي و توسعه اقتصادي مستمر وجود دستگاه قضاييه از جمله ارگانهاي مجري قانون و دادستاني‌ها علي‌الخصوص وجود يك نظام قضائي مستقل و وكلاي مستقل براساس استانداردهاي مندرج در اسناد بين‌المللي حقوق بشر مي‌باشند.
پ 17
كنفرانس جهاني ترس و نگراني ( dismay ) خود را از نقض حقوق بشر بويژه نقض‌هايي كه در شكل ژنوسيد، "پاكسازي قومي" و تجاوز به زنان بطور مستمر و وضعيت‌هاي جنگي، ايجاد وضعيتي كه منجر به اخراج دستجمعي و آواره شدن و پناهنده شدن مردم مي‌شود ابراز مي‌دارد. كنفرانس در حاليكه قويا اينگونه اعمال تكان دهنده را محكوم مي‌نمايد مجددا تأكيد مي‌كند كه مسببين اينگونه جرائم بايستي مجازات شده و اينگونه اعمال عاجلاً متوقف شود.
پ 18
كنفرانس جهاني نگراني شديد خود را از تداوم نقض حقوق بشر در كليه نقاط دنيا كه در بي‌توجهي نسبت به استانداردهاي مندرج در اسناد بين‌المللي حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بين‌المللي صورت مي‌گيرد و عدم جبران خسارت بطور كافي و مؤثر از قربانيان اينگونه اعمال اعلام مي‌دارد.
پ 19
علاوه بر آن كنفرانس جهاني حقوق بشر نگراني خو را از نقض گسترده و مستمر حقوق بشر و وضعيت‌هايي كه در نقاط مختلف دنيا همچنان موانع جدي در برخورداري از حقوق بشر را فراهم مي‌كند اعلام داشته و آنرا محكوم مي‌نمايد. از جمله موارد اين نقض‌ها و موانع شكنجه و رفتارها يا مجازات‌هاي خشن، غيرانساني و خفت‌آور، اعدام‌هاي اختصاري و خودسرانه، بازداشت‌هاي خودسرانه، ناپديد شدن افراد، كليه اشكال نژادپرستي، تبعيض نژادي و آپارتايد، اشغال خاك يك كشور توسط نيروهاي خارجي و سلطه‌بيگانه، تنفر از بيگانه، فقر، گرسنگي و ساير محروميت‌هاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي، نابردباري مذهبي، تروريسم، تبعيض عليه زنان و فقدان حاكميت قانون مي‌باشد.
پ 19 مكرر
كنفرانس جهاني حقوق بشر از كشورها مي‌خواهد تا از هر اقدام يكجانبه‌اي كه مطابق حقوق بين‌الملل و منشور سازمان ملل نمي‌باشد و مانع روابط تجاري ميان كشورها است و تحقق كامل حقوق بشر كه در اعلاميه جهاني حقوق بشر بويژه حق هر كس به برخورداري از يك سطح مناسب زندگي براي تندرستي و رفاه لازم مي‌باشد از جمله تغذيه و مراقبت پزشكي، بهداشت و خدمات ضروري اجتماعي تصريح شده است ممانعت ورزد. كنفرانس جهاني تأكيد دارد كه مواد غذائي نبايد بعنوان يك ابزار براي اعمال فشار سياسي مورد استفاده قرار گيرد.
پ 20
كنفرانس جهاني تأييد مي‌كند كه كشورها موظفند طبق اعلاميه جهاني حقوق بشر و ميثاق بين‌المللي حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي و ساير اسناد بين‌المللي در زمينه حقوق بشر تضمين نمايند كه تحصيلات و آموزش با هدف تقويت احترام به حقوق بشر و آزاديهاي اساسي باشد. كنفرانس جهاني بر ارجحيت گنجانيده موضوع حقوق بشر در برنامه‌هاي آموزشي تأكيد مي‌كند و از همه دولتها مي‌خواهد به اين امر توجه نمايند. تحصيلات و آموزش بايستي به حصول درك بيشتر، بردباري، صلح و روابط دوستانه ميان ملتها نژادها و فرق مذهبي كمك نمايد و مشوقي براي فعاليتهاي سازمان ملل در تعقيب اين اهداف باشد.
پ 21
بايد بر تلاش‌هايي كه جهت ايجاد شرايطي كه بواسطه آن هر شخصي بتواند از حقوق جهاني بشر و آزاديهاي اساسي برخوردار باشد افزوده شود و كشورهايي كه در اين امر نياز به مساعدت دارند كمك لازم ارائه گردد. دولتها، سازمان ملل و ساير سازمانهاي بين‌الدولي ترغيب مي‌شوند كه بر حجم منابعي كه جهت برنامه با اهداف ذيل تنظيم مي‌نمايند بطور چشمگيري بيفزايند، قانونگذاري ملي، نهادهاي ملي و زيربناهاي مربوط به حفظ حاكميت قانون و دمكراسي، كمك در زمينه انتخابات، آگاهي دادن به حقوق بشر از طريق آموزش، تعليم و تحصيل و شركت عموم مردم و جامعه مدني.
پ 22
برنامه‌هاي خدمات مشورتي و همكاري فني تحت نظارت مركز حقوق بشر بايستي بطور مؤثر تقويت شود و از تنوع بيشتري برخوردار باشد و بدين ترتيب كمك عمده‌اي در رعايت حقوق بشر بنمايد. از كشورها خواسته مي‌شود تا به كمكهاي خود تحت اين برنامه هم از طريق بودجه عادي سازمان ملل و هم از طريق كمكهاي داوطلبانه بيافزايند.
اجراي كامل و مؤثر فعاليتهاي سازمان ملل در ارتقاء و حمايت از حقوق بشر بايستي اهميت زيادي را كه از طريق منشور سازمان ملل به حقوق بشر داده شده است، نيازها و خواسته‌هاي فعاليتهاي حقوق بشر سازمان ملل كه از طرف كشورهاي عضو مأمويرت داده مي‌شود را منعكس نمايد. بهمين منظور فعاليتهاي حقوق بشر سازمان ملل بايستي از طريق افزايش منابع مالي تأمين گردد.
پ 23
كنفرانس جهاني حقوق بشر نقش مهم و سازنده نهادهاي ملي براي ارتقاء حمايت از حقوق بشر، بويژه در ظرفيت مشورتي خود نزد مقامات ذيربط، نقش آنان و جبران نقض حقوق بشر، نشر اطلاعات مربوط به حقوق بشر و آموزش حقوق بشر را مورد تأييد قرار مي‌دهد.
پ 24
ترتيبات منطقه‌اي نقش اساسي در ارتقاء و حمايت از حقوق بشر ايفاء مي‌نمايند. آنها بايد استانداردهاي جهاني حقوق بشر را كه در اسناد بين‌المللي حقوق بشر مندرج است تقويت و حمايت نمايند.
كنفرانس جهاني تلاش‌هايي را كه جهت تقويت اينگونه ترتيبات و افزايش فعاليتهاي حقوق بشر سازمان ملل را مورد تأييد قرار مي‌دهد.
كنفرانس جهاني ضرورت بررسي امكان ايجاد ترتيبات منطقه‌اي و منطقه‌هاي فرعي براي ارتقاء و حمايت از حقوق بشر در مناطقي كه اينگونه ترتيبات هنوز وجود ندارد را مورد تأكيد قرار مي‌دهد.
پ 25
كنفرانس جهاني حقوق بشر اهميت نقش سازمانهاي غيردولتي در ارتقاء حقوق بشر و فعاليتهاي بشر دوستانه در سطح ملي، منطقه‌اي و بين‌المللي را به رسميت مي‌شناسد. كنفرانس كمك اينگونه سازمانها در افزايش آگاهي عموم از موضوعات حقوق بشر، در هدايت آموزش و تحقيقات در اين زمينه، ارتقاء و حمايت از حقوق بشر و آزاديهاي اساسي را مورد توجه قرار مي‌دهد. در حالي كه تأييد مي‌كند مسئوليت اساسي تدوين اسناد مربوط به حقوق بشر با دولتها است، معهذا نقش و كمك سازمانهاي غيردولتي در اين روند را مورد تأييد قرار مي‌دهند. به همين منظور كنفرانس جهاين اهميت ادامه بحث و گفتگو و همكاري ميان دولتها و سازمانهاي غيردولتي را مورد تأكيد قرار مي‌دهد. سازمانهاي غيردولتي و اعضاي آنها كه بطور اصيل و واقعي در زمينه حقوق بشر فعاليت دارند بايستي از حقوق بشر و آزاديهاي شناخته شده در اعلاميه جهاني حقوق بشر و از حمايت قوانين داخلي برخوردار باشند. از اين حقوق و آزاديها نبايستي برخلاف اهداف و اصول منشور سازمان ملل استفاده شود. در انجام فعاليتهاي حقوق بشري سازمانهاي غيردولتي در چارچوب قوانين داخلي و اعلاميه‌هاي جهاني حقوق بشر نبايد دخالت نمود.
پ 26
كنفرانس جهاني با تأكيد بر اهميت اطلاعات عيني، مسئولانه و بيطرفانه در زمينه موضوعات مربوط به حقوق بشر و بشردوستانه بر مشاركت هر چه بيشتر رسانه‌هاي جمعي تأكيد مي‌نمايد. اين رسانه‌ها بايستي در چارچوب قوانين داخلي آزاد بوده و مورد حمايت قرار گيرند.
فصل سوم
هماهنگي بيشتر پيرامون حقوق بشر در سيستم سازمان ملل متحد
1. "كنفرانس جهاني"، هماهنگي بيشتر براي حمايت از حقوق بشر و آزاديهاي اساسي در چارچوب سيستم سازمان ملل را توضيح مي‌نمايد. بدين منظور "كنفرانس جهاني" از كليه ارگانهاي سازمان ملل، اركان و آژانس‌هاي تخصصي كه فعاليتهاي آنها در ارتباط با حقوق بشر است مي‌خواهد كه بمنظور تقويت، عقلايي كردن و در يك جريان قرار دادن فعاليتهايشان، با در نظر گرفتن نياز به پرهيز از دوباره كاري نالازم، با يكديگر همكاري نمايند. همچنين كنفرانس جهاني به دبيركل توصيه مي‌كند، كارشناسان عاليرتبه ارگانهاي ذيربط سازمان ملل و آژانس‌هاي تخصصي، در جلسات سالانه خود، علاوه بر هماهنگ كردن فعاليتهايشان اثرات استراتژي‌ها و سياستهاي خود جهت برخورداري از همه حقوق بشر را ارزيابي نمايند.
2. بعلاوه، "كنفرانس جهاني" از سازمانهاي منطقه‌اي و نهادهاي برجسته مالي و توسعه بين‌المللي و منطقه‌اي نيز مي‌خواهد كه اثرات سياست‌ها، برنامه‌هاي خود در ارتباط با برخورداري از حقوق بشر را ارزيابي نمايند.
2 مكرر. "كنفرانس جهاني" تصديق مي‌كند كه آژانس‌هاي تخصصي و ارگان‌ها و نهادهاي سيستم‌هاي سازمان ملل و نيز ديگر سازمانهاي بين‌الدولي كه فعاليتهاي آنان در ارتباط با حقوق بشر است، در تنظيم، ارتقاء و اجراي استانداردهاي حقوق بشر، در محدوده اختيارات مربوط به خود نقش حياتي ايفا مي‌نمايند و مي‌بايست نتايج كنفرانس جهاني را در چارچوب زمينه‌هاي صلاحيت خود مورد اهميت قرار دهند.
3. "كنفرانس جهاني" قوياً توصيه مي‌كند كه به منظور تشويق و تسهيل در تصويب الحاق يا (ابقاء) معاهدات بين‌المللي حقوق بشر و پروتكل‌هاي تصويب شده آن در چارچوب سيستم سازمان ملل و با هدف پذيرفته شدن جهاني شدن آن تلاش همگاني صورت گيرد. دبيركل مي‌بايست با مشورت با ارگانهاي ناظر بر اجراي معاهدات، برقراري گفتگوها با كشورهايي كه به معاهدات حقوق بشر ملحق نشده‌اند را به منظور شناسايي موانع، و طرق غلبه بر آنها مورد توجه قرار دهد.
4. "كنفرانس جهاني" كشورها را تشويق به محدود كردن ميزان هر گونه تحقيقاتي كه نسبت به ابزارهاي بين‌المللي حقوق بشر دارند و تنظيم حتي‌الامكان دقيق و محدود تحفظات مي‌نمايد، و اينكه اطمينان حاصل كنند هيچيك از آنها با قصد و هدف معاهده ذيربط ناسازگار نبوده و بطور منظم تحفظات را به اين اميد كه از ميان برداشته شوند مورد بررسي قرار دهند.
5. "كنفرانس جهاني" نياز به حفظ انسجام استانداردهاي موجود بين‌المللي با كيفيت بالا و پرهيز از گسترش ابزارهاي حقوق بشر را تصديق نموده، رهنمودهاي مربوط به تنظيم ابزارهاي جديد بين‌المللي مندرج در قطعنامه 12/41 مجمع عمومي را مورد تأكيد قرار داده و از ارگانهاي حقوق بشر سازمان ملل مي‌خواهد، هنگام بررسي تنظيم استانداردهاي جديد بين‌المللي، رهنمودهاي فوق را مورد نظر قرار دهند، با ارگانهاي ناظر بر حسن اجراي معاهدات حقوق بشر پيرامون لزوم تنظيم استانداردهاي جديد مشورت كنند و از دبيرخانه درخواست انجام بررسي‌هاي فني ابزارهاي پيشنهاد شده جديد را بنمايند.
6. "كنفرانس جهاني" توصيه مي‌كند در موارد و هنگام لزوم و بنا به درخواست كشورهاي مورد نظر عضو، مأمورين حقوق بشر به دفاتر منطقه‌اي سازمان ملل، بمنظور انتشار اطلاعات و ارائه آموزش و كمكهاي فني ديگر در زمينه حقوق بشر اعزام شوند. لازم است آموزش حقوق بشر به كارشناسان سازمان ملل كه براي خدمت در امور مربوط به حقوق بشر اعزام مي‌شوند تشكيل شود.
7. "كنفرانس جهاني" از برپايي اجلاس‌هاي اضطراري "كميسيون حقوق بشر" بعنوان يك ابتكار مثبت و از اينكه طرق ديگر مقابله با تجاوزات حاد به حقوق بشر توسط ارگانهاي ذيربط سيستم سازمان ملل مورد توجه قرار گيرد استقبال مي‌نمايد.
منابع
1. "كنفرانس جهاني" با نگراني از نابرابري فزاينده بين فعاليتهاي "مركز حقوق بشر" و منابع انساني، مالي و غيره موجود براي انجام آن «فعاليتها و با در نظر گرفتن اينكه منابع، براي ديگر برنامه‌هاي مهم سازمان ملل مورد نياز است، از دبيركل و مجمع عمومي مي‌خواهد تا از درون بودجه‌هاي عادي موجود و آتي سازمان ملل، براي افزايش قابل ملاحظه منابع جهت انجام برنامه‌هاي حقوق بشر اقدامات فوري بعمل آورده، و براي فراهم آوردن منابع فوق سريعاً اقدام نمايد.
2. در اين چارچوب، بايد سهم بيشتري از بودجه عادي مستقيماً به "مركز حقوق بشر"، براي پوشش هزينه‌ها و كليه هزينه‌هاي ديگري كه به عهده "مركز حقوق بشر" است از جمله آنهايي كه به ارگانهاي حقوق بشر سازمان ملل مربوط هستند اختصاص يابد. تأمين مالي داوطلبانه فعاليتهاي همكاري‌هاي فني "مركز"، مي‌تواند به تقويت اين بودجه كمك كند، "كنفرانس" خواستار كمكهاي سخاوتمندانه به صندوق‌هاي اماني موجود است.
3. "كنفرانس جهاني" از دبيركل و مجمع عمومي درخواست تأمين منابع كافي انساني، مالي و غيره براي "مركز حقوق بشر" را دارد تا (اين ارگان) بتواند فعاليتهاي خود را بطور مؤثر، كارآمد و سريع انجام دهد.
4. "كنفرانس جهاني" با توجه به نيازها به تضمين اينكه منابع انساني و مالي براي انجام فعاليتهاي حقوق بشر، همانگونه كه توسط ارگانهاي بين‌الدولي توصيه شده، موجود است، از دبيركل مي‌خواهد، براساس ماده 101 "منشور سازمان ملل"، و كشورهاي عضو، بمنظور تأمين آن منابع، به نحوي كه با اختيارات فزاينده تخصيص داده شده به "دبيرخانه" متناسب باشد رهيافت منسجمي اتخاذ نمايد. "كنفرانس" از دبيركل دعوت مي‌نمايد كه بررسي كند آيا در برنامه چرخش بودجه، براي تضمين اجراي بموقع و مؤثر فعاليتهاي حقوق بشر به همانگونه كه توسط كشورهاي عضو توصيه شده، نياز به اصلاح روندها، لازم يا مؤثر مي‌باشد يا خير.
مركز حقوق بشر
1. كنفرانس جهاني بر اهميت تقويت مركز حقوق بشر سازمان ملل تأكيد مي‌كند.
2. مركز حقوق بشر مي‌بايست نقش مهمي در هماهنگي و جلب توجهات گسترده براي حقوق بشر را ايفاء نمايد.
نقش كانوني مركز حقوق بشر در شرايطي بنحو عالي تحقق مي‌يابد كه اين مركز بتواند با ساير ارگانهاي سازمان ملل هماهنگي كامل داشته باشد. كنفرانس جهاني، با تشخيص اهميت نقش اجزاء تشكيل دهنده حقوق بشر در ترتيبات ويژه مربوط به عمليات حفظ صلح توسط سازمان ملل توصيه مي‌نمايد كه دبيركل تجربه گزارش دهي، و توانايي‌هاي مركز حقوق بشر و مكانيزم‌هاي حقوق بشر را در انطباق با منشور سازمان ملل مورد ملاحظه قرار دهد. نقش هماهنگ‌كننده مركز حقوق بشر همچنين براين مطلب دلالت دارد كه دفتر مركز حقوق بشر در نيويورك تقويت شده است.
3. امكانات كافي مركز حقوق بشر براي سيستم گزارشگران موضوعي و كشوري، كارشناسان، گروههاي كاري و كميته‌هاي بوجود آمده از ابزارهاي بين‌المللي حقوق بشر مي‌بايست تضمين گردد. پيگيري توصيه‌ها بايستي بعنوان يك موضوع با اولويت مورد ملاحظه كميسيون حقوق بشر قرار گيرد.
4. مركز حقوق بشر مي‌بايست نقش عمده‌تري در ارتقاء حقوق بشر ايفاء نمايد و اين نقش بايستي از طريق همكاري با كشورها و توسط يك برنامه خدمات مشورتي و مساعدت‌هاي فني توسعه يافته شكل گيرد. بدين منظور صندوق‌هاي داوطلبانه موجود مي‌بايست بنحو اساسي توسعه يافته و بنحو كارآراتر و هماهنگ‌تري مديريت شوند. كليه فعاليتها مي‌بايست از قواعد مربوط به پروژه مديريت آشكار، برنامه منظور بر ارزيابي پروژه كه بصورت ادواري صورت مي‌گيرد تبعيت نمايند. در اين راستا نتيجه اين گونه ارزيابي‌ها و ساير اطلاعات مربوطه بايستي مرتباً در دسترس باشد. مركز حقوق بشر مي‌بايست بويژه همه ساله حداقل يك اجلاس اطلاعاتي برگزار كنند كه كليه كشورهاي عضو و سازمان‌هايي كه مستقيماً در پروژه‌ها و برنامه‌هاي آن نقشي دارند بتوانند در آن شركت نمايند.
متناسب كردن و تقويت دستگاه حقوق بشر سازمان ملل، از جمله موضوع ايجاد كميسارياي عالي سازمان ملل براي حقوق بشر
1. "كنفرانس جهاني" ضرورت ادامه متناسب كردن دستگاه حقوق بشر سازمان ملل با نيازهاي جاري و آتي جهت ارتقاء و حمايت حقوق بشر، بنحوي كه در بيانيه حاضر منعكس شده و در چارچوب توسعه‌اي متوازن و پايا براي همه مردم را مورد تصديق قرا?