کانون مدافعان حقوق بشر در گزارش وضعیت حقوق بشر
در ایران در ماه دی 1395:
اجرای حکم شلاق برای خبرنگاران
به معنی سرکوب شخصیت آنان است
سه شنبه, 24 ژانویه, 2017
کانون مدافعان حقوق بشر در ادامه گزارشهای ماهانه خود به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران در دی ماه 1395 پرداخت.
کانون مدافعان حقوق بشر که ریاست آن بر عهده شیرین عبادی است در گزارش خود با اشاره به صدور و اجرای حکمهای شلاق برای خبرنگاران بهعنوان اتفاقی جدید، آنرا به معنی سرکوب شخصیت روزنامهنگاران دانسته است.
این سازمان مردمنهاد با این اعتقاد که در صدور رأی شلاق برای یک خبرنگار، سختگیری شدیدی رخ داده، افزوده است: «قاضی این اجازه قانونی را داشته است تا با توجه به شخصیت متهم، نوع جرم و کیفیت ارتکابی آن، مجازات متفاوتی صادر کند یا در مجازات، تخفیف قائل شود.»
از همین رو کانون مدافعان حقوق بشر در گزارش خود نتیجه گرفته که اینبار نیز قوه قضاییه نشان داده است که همچون گذشته در رسیدگی به پروندههای مربوط به خبرنگاران و اهل قلم، تحت نفوذ نهادهای امنیتی و انتظامی است و استقلالی ندارد.
در گزارش کانون مدافعان حقوق بشر که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود، همچنین در سه بخش "حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی"، "حقوق اقتصادی و اجتماعی" و "میراث فرهنگی و محیط زیست" به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته شده است.
به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق بشر، متن گزارش ماه دی 1395 کانون مدافعان حقوق بشر که در پنجم بهمن ماه 1395منتشر شده، به شرح زیر است:
گزارشی مختصر از وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه دی 1395
مقدمه
در دی ماه، خبرنگار یکی از رسانههای فعال درایران بهدلیل درج اشتباه عدد موتورسیکلتهای توقیف شده بهوسیله نیروی انتظامی، به چهل ضربه شلاق محکوم و حکم صادره نیز اجرا شد. شاکی در این پرونده، نیروی انتظامی بود. رسانه مذکور، پس از اعتراض شاکی، مبادرت به تصحیح خبر بر اساس نظر شاکی کرد؛ یعنی طبق قانون مطبوعات عمل شد. با این حال دادگاه مجازات شلاق را برای این خبرنگار در نظر گرفت که در کمال حسن نیت، مبادرت به درج جوابیه و تصحیح گزارش براساس خواسته نیروی انتظامی کرده بود.
این در حالی است که با پیشبینی شدن مجازاتهای جایگزین در قانون مجازات اسلامی مصوب ١٣٩٢، همچنین با توجه به رأی هیأت عمومی دیوان عالی کشور درخصوص نحوه اعمال مجازاتهای جایگزین، دست دادگاه حداقل برای این مورد باز بوده است تا برای صدور حکم از مجازات جایگزین استفاده کند. البته نیاز به ذکر این نکته نیست که امروزه تعیین شلاق بهعنوان مجازات، آنهم برای جرائم مطبوعاتی مناسب نیست. زیرا مجازاتهای بدنی نوعی از عذاب دادن است.
به این ترتیب میتوان گفت که در صدور رأی شلاق برای این خبرنگار، سختگیری شدیدی رخ داده است؛ چرا که قاضی این اجازه قانونی را داشته است تا با توجه به شخصیت متهم، نوع جرم و کیفیت ارتکابی آن، مجازات متفاوتی صادر کند یا در مجازات، تخفیف قائل شود.
اما اینبار نیز قوه قضاییه نشان داد که همچون گذشته در رسیدگی به پروندههای مربوط به خبرنگاران و اهل قلم، تحت نفوذ نهادهای امنیتی و انتظامی است و استقلالی ندارد. زیرا کم نیستند روزنامهنگارانی که به صرف نوشتن گزارش، روانه زندان شدهاند. از آن جمله میتوان به عیسی سحرخیز اشاره کرد که هماکنون نیز در اعتراض به رفتار غیرقانونی دادستانی در اعتصاب غذا بهسر میبرد.
البته این روزها صدور و اجرای حکمهای شلاق برای خبرنگاران، از جمله صدور حکم شلاق برای مدیر یک سایت محلی به نوعی اتفاقی جدید محسوب میشود که به معنی سرکوب شخصیت روزنامهنگاران است.
در ادامه گزارش ماه دی 1395 همچنین خلاصهای از وضعیت نقض حقوق بشر در ایران در دی ماه ۱۳۹5 در پی میآید. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که در سایتها و رسانههای مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسیده است و در سه بخش و به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر میشود.
وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه دی 1395
بخش اول – حقوق مدنی، سیاسی و فرهنگی
الف- وضعیت فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
1) در این ماه بیش از 12 نفر بازداشت شدند که بازداشت شدگان عبارتند از: طاهره ریاحی، داود دشتبانی و آرش قلعهگلاب- 3 روزنامهنگار-، لیلا حقیقتجو- پژوهشگر هنر-، پگاه ظفر- کارمند شبکه جم تی وی-، معصومه ضیاء- عضو عرفان حلقه- و محمدعلی شمشیرزن و یدالله ارمیون- دو درویش گنابادی-.
همچنین خبرگزاری کار ایران (ایلنا) از بازداشت چند کارگر شرکت پلی اکریل خبر داد.
از سوی دیگر برخی خبرها از بازداشت عیسى دمنى- معلم زبان عربی-، مجاهد زرگانی- شاعر- و ناجی حیدری- معلم و مترجم زبان و ادبیات عرب-، سجاد افروزیان- شهروند اهل ملکان-، تعدادی از شهروندان متحصن برای آزادی مرتضی مرادپور و تعدادی از شهروندان شیرازی معترض به ارسال پارازیتهای ماهوارهای حکایت دارند.
لازم به تذکر است که چند نفر از افراد بازداشت شده پس از مدتی با تودیع وثیقه بهصورت موقت تا روز محاکمه از زندان آزاد شدند.
2) عباس پور اظهری- فعال ملی، مذهبی- برای گذراندن دو سال حبس، بازداشت و به زندان منتقل شد.
3) حکم چهل ضربه شلاق برای حسین موحدی- خبرنگار- اجرا شد. همچنین مدیر سایت محلی «شاهرود نیوز» به 40 ضربه شلاق محکوم شد.
4) عبدالحمید کهرازهی، عطاءالله هوت و عبدالصمد هوت- سه شهروند بلوچ- هر کدام به ۱۶ سال حبس و عبدالرضا داوری- فعال فرهنگی- به ۶ سال و نیم حبس زندان محکوم شدند.
5) کارن وفاداری و آفرین نیساری- زوج دوتابعیتی ایرانی و آمریکایی که اینک در بازداشت بهسر میبرند- تفهیم اتهام شدند. همچنین عبدالحکیم سیدزاده و عبدالستار حسین بر- دو شهروند بلوچ- و عالیه مطلبزاده- عکاس خبرنگار و فعال حقوق زنان- در وزارت اطلاعات بازجویی شدند. عسگر اکبرزاه، علی خیرجو، محمد جولانی، مصطفی پروین، موسی سودی، بهرام نوین فر، سعید صادقیفر، توحید امیر امینی، علی واتقی و میثم جولانی- ده شهروند اهل اردبیل- و مهدی روحانی- درویش گنابادی- به پلیس، محمد نوری- درویش گنابادی- به دادگاه ویژه روحانیت و بهنام ملکی- درویش گنابادی- به اداره حقوقی نیروی هوایی ارتش احضار شدند.
ب- وضعیت حقوق فرهنگی
1) مقامهای مسئول از برگزاری کنسرتهای کیهان کلهر، عبدالله ماملی و مهدی یراحی جلوگیری کردند. همچنین مقامهای مسئول از حضور و اجرای ملانی آوانسیان- نوازنده زن- روی صحنه در کنسرت «پریزاد» جلوگیری کردند.
2) هیأت منصفه دادگاه مطبوعات، روزنامههای «شرق» و «آفتاب یزد» و سایتهای«صراط نیوز» و «موج» را مجرم شناخت.
3) وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از حذف ۱۰ فیلم با موضوعات فمینیستی و مسدودسازی ۱۶۰ هزار کانال در شبکههای مجازی خبر داد.
4) مقامهای مسئول از نمایش مستندهای «زنانگی» و «دم صبح» جلوگیری کردند.
5) نازنین نیکوسرشت- دانشجوی بهایی- از دانشگاه اخراج شد.
6) رئیس سازمان بهزیستی ایران از وجود ۱۳۰ هزار کودک بازمانده از تحصیل در ایران خبر داد.
پ- سایر موارد نقض حقوق بشر
1) در این ماه حداقل 7 نفر اعدام شدند. اسامی اعدام شدگان که نام کامل آنان مشخص نشده است ولی مقام های قضایی یا رسانههای وابسته به دولت ایران یا سایتهای خبری اعدام آنها را تأیید کردهاند، به شرح زیر است:
یک نفر در ساری، یک نفر در کرمان و یک نفر در جیرفت اعدام شدند. رسانههای وابسته به حکومت ایران اتهام این افراد را قتل عمد عنوان کردند.
دو نفر در ملاء عام در سرپلذهاب اعدام شدند. رسانههای وابسته به حکومت ایران اتهام این افراد را «محاربه از طریق سرقت مسلحانه» اعلام کردند.
یک نفر در ملاء عام در ایلام اعدام شد. رسانههای وابسته به حکومت ایران اتهام این فرد را تجاوز به عنف اعلام کردند.
یک نفر در ملاء عام در میاندوآب اعدام شد. مقام قضایی اتهام این فرد را قتل عمد عنوان کرد.
از سوی دیگر برخی سایتهای خبری غیررسمی از اجرای احکام اعدام در زندانهای رجایی شهر، قزلحصار، ندامتگاه کرج، قزوین، ارومیه، مراغه، رشت، بندرعباس، تبریز، اراک، تایباد، مشهد، همدان و کرمانشاه خبر دادهاند؛ خبری که از سوی مقامهای قضایی یا رسانههای وابسته به حکومت ایران تأیید یا رد نشده است.
2) رسانههای وابسته به حکومت ایران از صدور حکمهای اعدام برای پنج نفر در استان تهران، یک نفر در یزد، یک نفر در کرج، یک نفر در کرمان و یک نفر در استان خراسان رضوی خبر دادند. همچنین رسانههای وابسته به حکومت ایران از تأیید حکمهای اعدام دو نفر در استان فارس، یک نفر در تهران، یک نفر در شهرری و دو نفر در آذربایجان شرقی در دیوان عالی کشور خبر دادند. سخنگوی قوه قضاییه نیز از تأیید حکم اعدام یک کودک- مجرم در استان تهران خبر داد.
3) رسانههای وابسته به حکومت ایران از صدور حکمهای قطع 4 انگشت دست یک نفر در یزد، شلاق برای دو نفر در تهران، چند نفر در استان اصفهان و یک نفر در خراسان جنوبی خبر دادند.
4) وضعیت برخی زندانیان همچنان ناگوار گزارش میشود، بهگونهای که تعدادی از آنان مانند سهیل عربی، بهنام موسیوند، کیوان کریمی، مریم اکبری منفرد و حسین رجبیان بیمار هستند که نسبت به درمان و معالجه آنها اقدامی جدی صورت نگرفته است. همچنین مهدی رجبیان، بدون تکمیل دوره درمانی به زندان اوین بازگشت.
5) خبرها حکایت از آن دارد که فواد یوسفی، عیسی سحرخیز، محمدرضا نکونام، مهدی کوخیان، نزار زکا و احمدرضا جلالی در اعتراض به آنچه که شرایط نگهداریشان مینامیدند، دست به اعتصاب غذا زدهاند.
6) رسانههای وابسته به حکومت ایران از بازداشت۴۰ نفر در ارومیه و ۲۶ نفر در آبادان و چندین نفر در تهران در پی شرکت در یک مهمانی خبر دادند.
7) دادستانی تبریز از بازداشت چهار زن و دو مرد در ارتباط با مدلینگ و دو عکاس خبر داد.
8) پلیس از بازداشت ۲ دختر موتور سوار در دزفول به دلیل آنچه که پشت پا زدن به هنجارهای دینی مینامید، خبر داد. همچنین رسانه وابسته به قوه قضاییه ایران از بازداشت یک خانم بدنساز به اتهام انتشار عکس در فضای مجازی خبر داد.
بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی
وضعیت اقتصادی و اجتماعی در ایران همچنان نامناسب گزارش می شود؛ بهعنوان مثال، خبرها از نامناسب بودن وضعیت شغلی و حقوقی کارگران شرکت حمل و نقل ریلی رجاء، شرکت مخازن نفتی تهران جنوب، پالایشگاه هرمزگان، مجتمع کشت و صنعت مهاباد، کارخانه فولاد وچدن درود، کارخانه کاشی گیلانا، کارخانه هپکو، شهرداری کنگاور، کارخانه آونگان اراک، کارخانههای کانسرام و سیمان، معدن زغال سنگ طزره، شهرداری فراغی، پروژه راه آهن قزوین- رشت، شهرداری اهواز، کارخانه قند یاسوج، مجتمع سبز مهاباد، پروژه سد سیمره، فضای سبز بجنورد، کارخانه شیشه قزوین، پروژه آزاد راه پونل به تالش، کارخانه کمپروسورسازی تبریز، کنتورسازی قزوین، و همچنین کارگران بازنشسته کارخانه تعطیل شده پوشینه بافت، کارگران اخراج شده کشتارگاه پرندک خزر و پرستاران مینابی حکایت دارند.
1) پرداختهای حقوق و مزایای 60 نفر از کارکنان شرکت ماشینسازی اراک برای مدت سه ماه، کارگران شهرداری کرمان برای مدت حدود 5 ماه، 200 کارگر کارخانه مقرهسازی برای مدت 7 ماه، کارگران پروژه ساخت سد کانی سیب پیرانشهر برای مدت سه ماه، 100 کارگر شهرداری ایذه برای مدت 8 ماه، ۹۰ کارگر پروژه ساخت روگذر و زیرگذر شهر گرگان برای مدت 6 ماه، 200 کارگر شهرداری دزفول برای مدت 4 ماه، 200 کارگر کارخانه سنگ پشم برای مدت دو ماه، کارگران کارخانه جهان الکل لوشان برای مدت دو ماه، کارگران شهرداری هشترود برای مدت سه ماه، کارکنان گروه ملی صنعتی فولاد برای مدت 3 ماه و 108 کارگر اتوبوسرانی آبادان برای مدت 3 ماه تا زمان تهیه این گزارش بهتعویق افتاده است.
2) حدود 900 کارگر پروژه احداث خط ریلی شیراز کرمان با تعطیلی این واحد صنعتی، بیکار شدند.
از سوی دیگر 50 کارگر کارخانه فیبر ایران، بیست کارگر شرکت نوظهور،20 کارگر کارخانه سپهر الکتریک،230 کارگر خدماتی مجتمع آلومینیوم المهدی، 100 کارگر شرکت تراورس راه آهن اندیمشک، 26 کارگر کارخانه کاغذسازی پارس و 8 کارگر کارخانه گسترش مانا ساز از محلهای کار خود تعدیل شدند.
بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست
اخبار منتشر شده از محیط زیست و میراث فرهنگی در دی ماه، همچنان نشان از نامناسب بودن وضعیت این حوزه دارد.
1) در برخی روزهای دی ماه، میزان ریزگردها در اهواز به بیش از ۱۲ برابر حد مجاز رسید.
2) خانه تاریخی عربشاهی در روستای کهک قم به دستور شهرداری این منطقه تخریب شد.
3) بر اثر انفجار یک قبضه مین در نفتشهر، یک چوپان کشته شد. همچنین بر اثر انفجار یک قبضه مین دیگر در قصر شیرین، یکی از نیروهای پاکسازی مرکز مینزدایی، دچار موجگرفتگی شد.
خاتمه
کانون مدافعان حقوق بشر در پایان گزارش ماه دی 1395 بر این نکته تأکید میکند که برای مقابله با خواستههای خارج از وظایف قانونی مأموران امنیتی و انتظامی و محدود کردن آنان در اختیارات قانونیاشان، به قوه قضاییه مستقل و قانونگرا نیاز است. اما متأسفانه عملکرد قوه قضاییه حکایت از آن دارد که گویی مردم ایران از وجود قوه قضاییه مستقل و قانونگرا محروم هستند.
شیرین عبادی
رییس کانون مدافعان حقوق بشر
پنجم بهمن ماه 1395
توضیح: علاقه مندان میتوانند برای کسب اطلاعات بیشر در خصوص این گزارش به سایتها و خبرگزاریهای زیر مراجعه کنند: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا)، خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، خبرگزاری فارس، خبرگزاری مهر، خبرگزاری میزان و باشگاه خبرنگاران جوان و سایتهای کانون مدافعان حقوق بشر، مرکز حامیان حقوق بشر، الف، بازتاب، هرانا، کلمه، محبت نیوز، سنی آنلاین، کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران، مجذوبان نور، ملی- مذهبی، رادیو زمانه، رادیو فردا و بی بی سی.