«شیرین عبادی» برنده جایزه صلح نوبل و رئیس کانون مدافعان حقوق بشر ایران، در نامه سرگشاده‌ای که روز سه‌شنبه در سایت روزنامه فرانسوی «لوموند» منتشر شده، از مسئولان و مراجع قضایی جهان که در زمینه دفاع از حقوق بشر فعالیت می‌کنند درخواست کرده تا نظر افکار عمومی را به بازداشت موقت «حمید نوری» جلب کنند. این فرد که به دست‌داشتن در اعدام زندانیان سیاسی ایران متهم است، ۱۸ آبان در استکهلم دستگیر شده و در بازداشت موقت به‌سر می‌برد.



خانم عبادی نوشته است که برای اولین‌بار از زمان استقرار جمهوری اسلامی در ایران، یکی از کسانی که در ارتکاب جنایت علیه بشریت دخیل بوده‌اند دستگیر شده. #حمید_نوری که حالا ۵۸ ساله است، در «تابستان سیاه» سال ۶۷ که هزاران زندانی سیاسی به دستور آیت‌الله خمینی اعدام شدند، دادیار رسمی زندان گوهردشت (رجایی شهر فعلی) بوده است.



✳️ ادامه نامه خانم عبادی به این شرح است:





مطابق مدارکی که مدافعان ایرانی حقوق بشر به دست آورده‌اند، حمید نوری در زمان اعدام‌های ۶۷ دادیار رسمی زندان بوده و احتمالاً نقش مهمی در اعدام زندانیان داشته است. شمار بسیاری از زندانیان سابق و خانواده‌های قربانیان از او شکایت کرده‌اند.



بنابر فتوای آیت‌الله خمینی حدود ۴ هزار زندانی سیاسی محکوم به تحمل حبس در فاصله ماه‌های ژوئیه و سپتامبر ۱۹۸۸ به دست کمیته‌ای معروف به «کمیته مرگ» اعدام شدند. گردانندگان اصلی این کمیته در تهران ابراهیم رئیسی (رئیس فعلی قوه قضائیه) و مصطفی پورمحمدی (وزیر سابق کشور و معاون وزارت اطلاعات) بودند. در آن زمان کمیته‌هایی مشابه کمیته مرگ تهران در سایر شهرهای کشور تشکیل شده بود. آن‌ها طی بازپرسی و محاکماتی که گاهی اوقات تنها چند دقیقه طول می‌کشید، شمار زیادی حکم اعدام صادر کردند.



«آیت‌الله حسینعلی منتظری» که قائم‌مقام رهبری جمهوری اسلامی بود، در ماه مارس سال ۱۹۸۹ (فروردین ۱۳۶۸) از مقام خود عزل شد چراکه علناً به اعدام زندانیان اعتراض کرده و آن را «هولناک‌ترین جنایت جمهوری اسلامی» خوانده بود. او خطاب به اعضای کمیته‌های مرگ گفته بود: «آقایان این شمائید که مرتکب این جنایت شده‌اید و نام شما به عنوان جنایتکار در تاریخ ماندگار خواهد شد.»



از آنجایی که چندین سازمان و مرجع قضایی بین‌المللی مدافع حقوق بشر اعدام‌های انجام شده را مصداق ارتکاب جرم «جنایت علیه بشریت» دانسته‌اند، در نظر دادگاه‌های بین‌المللی و خانواده‌های قربانیان که در انتظار اجرای عدالت در حق مسئولان این اعدام‌های غیرقانونی هستند، دستگیری حمید نوری گامی مهم تلقی می‌شود.



دستگیری او بدون پی‌گیری و پشتکار زندانیان سیاسی سابق و وکلایشان امکان‌پذیر نبود. از میان آن‌ها می‌توان «ایرج مصداقی» نویسنده چندین کتاب در مورد اعدام زندانیان سیاسی ایران و عضو «کمیته دیدبانی اطلاعات دستگاه قضایی ایران و کاربرد آن‌ها»، و نیز «کاوه موسوی» قاضی دیوان بین‌المللی لاهه را نام برد.



با توجه به آنکه به مطالبات خانواده‌های قربانیان در ایران هرگز توجهی نشده است و آنان حتی از محل دفن فرزندان خود اطلاعی ندارند، احضار یکی از مسئولان این جنایات در برابر دادگاه، می‌تواند برای پیش‌برد رعایت حقوق بشر در جهان مایه امیدواری باشد. خانواده‌های قربانیان به این ترتیب خواهند دانست که می‌توانند به پشتیبانی مراجع قضایی بین‌المللی دل‌گرم باشند و ایرانیان نیز خواهند دید که پرده‌پوشی این جنایات سنگین سرانجام خاتمه می‌یابد.



بنابراین من وظیفه خود می‌دانم که توجه تمامی دستگاه‌های قضایی و سیاستمداران مدافع حقوق بشر و برابری حقوق انسان‌ها را به این موضوع جلب کنم. ما از شما درخواست می‌کنیم تا به جنایاتی که حمید نوری و هم‌دستانش مرتکب شده‌اند رسیدگی گردد. هم خودتان به این رویداد بی‌سابقه توجه کنید و هم توجه افکار عمومی را به آن جلب کنید. نگذارید این رویداد در سکوت و بی‌اعتنایی زائل شود.