ماده نوزدهم: محافظت در برابر هر نوع خشونت
اعلامیه چه میگوید؟
۱. کشورهای عضو کلیه اقدامات قانونی، اجرایی، اجتماعی و آموزشی لازم را به عمل خواهند آورد تا از کودک در برابر کلیه اَشکال خشونت جسمی یا روانی، صدمه یا آزار، بیتوجهی یا رفتار توأم با سهلانگاری، سٶرفتار یا بهرهکشی، از جمله سٶاستفاده جنسی، در حین مراقبت توسط والد (یا والدین)، سرپرست (یا سرپرستان) قانونی یا هر شخص دیگری که عهدهدار مراقبت از کودک است، حمایت کنند.
۲. اینگونه اقدامات حمایتی باید بر حسب مورد شامل روشهای موثر برای ایجاد برنامههای اجتماعی جهت فراهم کردن پشتیبانی لازم از کودک و کسانی که عهدهدار مراقبت از او هستند و نیز پشتیبانی از دیگر شکلهای پیشگیری و شناسایی، گزارشدهی، ارجاع، تحقیق، درمان و پیگیری موارد سٶرفتار با کودک که قبلاً ذکر گردید، و بر حسب مورد پشتیبانی از پیگرد قضایی باشد.
به زبان ساده یعنی چه؟
ماده ۱۹ معاهده حقوق کودک روشن میکند که کودکان و نوجوانان نیز مانند دیگر افراد جامعه از شأن و کرامت انسانی برخوردارند؛ به این معنی که آنها حق دارند تا از هرگونه خشونت در امان بمانند.
منظور از «خشونت» از دیدگاه معاهده حقوق کودک چیست؟
معاهده حقوق کودک معتقد است خشونت زمانی رخ میدهد که فردی چه از نظر روحی و چه جسمی، فرد دیگری را مورد حمله قرار دهد.
همانطور که بر اساس این ماده کودکان و نوجوانان از خشونت محافظت میشوند، آنها همچنین باید از موارد زیر نیز در امان بمانند:
- تمام اشکال استثمار
- سۇاستفاده جنسی
- غفلت و سهلانگاری در مراقبت از آنها
- قرار گرفتن در موقعیتهای خطرناک
- تصاویر خشونتآمیز
هنگامی که یک نفر علیه کودک یا نوجوان خشونت بهکار میبرد، چه اتفاقی باید رخ دهد؟
ماده ۱۹ معاهده حقوق بیان میکند که تحت هیچ شرایطی بهکارگیری خشونت علیه یک کودک یا نوجوان قابل پذیرش و دفاع نیست. باید شرایطی برای کودکان و نوجوانان فراهم باشد تا بتوانند به صورت ایمن و بدون هراس، خشونت را گزارش دهند و گزارشهای آنها باید توسط مقامات و مسئولین مورد توجه و بررسی قرار گیرد.
همچنین باید امکان ارجاع فردی که متهم به اقدام خشونتآمیز علیه کودک یا نوجوان است به دادگاه فراهم باشد. در دادگاه نیز کودکان یا نوجوانانی که مورد خشونت قرار گرفتهاند نباید به دلیل اینکه فردی علیه آنها خشونت بهکار برده یا به دلیل اینکه آنها در این مورد با دیگران صحبت کردهاند، تحت تبعیض قرار بگیرند و از روند دادرسی عادلانه محروم شوند.
برای گزارش خشونت باید به کجا رجوع کنیم؟
در ایران، اورژانس اجتماعی (که تحت نظر سازمان بهزیستی فعالیت میکند) مرجع گزارش خشونت علیه کودکان است. ضمن تماس با شماره تلفن ۱۲۳ میتوانید گزارشهای خود را به این مرکز ارائه دهید یا مستقیماً به آن رجوع کنید و از خدمات تخصصی از جمله خدمات مددکاری، روانشناسی، تربیتی، حقوقی و فرهنگی و آموزشی به صورت رایگان بهرهمند شوید. اورژانس اجتماعی همچنین به دیگر گروههای آسیبپذیر اجتماعی نیز خدمات ارائه میدهد. از جمله:
- زوجهای متقاضی طلاق و افراد دارای اختلاف خانوادگی حاد
- زنان و دختران در معرض آسیب اجتماعی یا آسیبدیده اجتماعی
- افرادی که قصد خودکشی دارند یا اقدام به خودکشی کردهاند
- کودکان خیابانی و کار
- همسران آزار دیده
- مبتلایان به اختلال هویت جنسی
- دختران و پسران فراری از منزل
- سالمندان و معلولین آزار دیده
- معتادان
- افراد بیخانمان
- بیماران روانی مزمن
- سایر افراد در کلیه سنین که در شرایط بحرانی ویژه قرار دارند
مواد مرتبط
ماده ۱۹ با بسیاری از مواد معاهده حقوق کودک ارتباط تنگاتنگی دارد. از جمله:
- ماده ۲ (عدم تبعیض)
- ماده ۳ (منافع عالیه کودک)
- ماده ۵ (راهنمایی والدین)
- ماده ۶ (حیات، رشد و نمو)
- ماده ۹ (جداسازی از والدین)
- ماده ۱۲ (احترام به نظرات کودک)
- ماده ۱۸ (مسئولیتهای والدین، کمک دولت)
- ماده ۲۰ (کودکان محروم از محیط خانواده)
- ماده ۲۴ (سلامت و خدمات بهداشتی)
- ماده ۲۵ (بررسی روند مراقبتی)
- ماده ۲۸ (حق آموزش)
- ماده ۳۴ (استثمار جنسی)
- ماده ۳۷ (بازداشت و مجازات)
- ماده ۳۸ (جنگ و درگیریهای مسلحانه)
- ماده ۳۹ (توانبخشی کودکان قربانی)
✳️ عکس: کمیسیونر کودکان و نوجوانان اسکاتلند
کانال تلگرامی کانون مدافعان حقوق بشر @DhrcIran