کانون مدافعان حقوق بشر در ادامه گزارش‌های ماهانه خود به بررسی‌ وضعیت حقوق بشر در ایران در اسفند ماه 1396 پرداخت.
کانون مدافعان حقوق بشر که ریاست آن‌ بر عهده شیرین عبادی است در گزارش خود با اشاره به مشکلاتی که ایرانیان در سال 1396 با آنها درگیر بوده‌اند، اعلام کرده است که ادامه این وضعیت، نتایج سهمگینی به بار خواهد آورد.
این سازمان مردم‌نهاد در ادامه گزارش خود اعلام کرده است که تنها راه نجات کشور در شرایط خطیر کنونی، شنیدن صدای معترضان و پاسخ به مطالبات معوقه آنان است.
در گزارش کانون مدافعان حقوق بشر که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود، همچنین در سه بخش "حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی"، "حقوق اقتصادی و اجتماعی" و "میراث فرهنگی و محیط زیست" به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته شده است.
به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق بشر، متن گزارش ماه اسفند 1396 کانون مدافعان حقوق بشر که در ششم فروردین ماه 1397منتشر شده، به شرح زیر است:

گزارشی مختصر از وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه اسفند 1396

مقدمه
سال 1396 در حالی به پایان رسید که ایران درگیر مشکلات زیادی بوده و است.
درصد بالای بیکاری، برنامه‌های غلط اقتصادی و اختلاس‌های نجومی، باعث گسترش روزافزون فقر در جامعه شده است. به‌همین علت در سال گذشته تقریباً هر هفته شاهد اعتراضاتی بودیم که ریشه اقتصادی داشت.
ناکارآمدی دستگاه قضایی و عدم استقلال آن، باعث ناامیدی از اجرای عدالت و درنتیجه خشم بیشتر مردم شده که اعتراضات خیابانی دی ماه، یکی از عواقب آن است.
اعتراض زنان ایرانی به حجاب اجباری که از سال‌های اولیه تأسیس جمهوری اسلامی ایران در بطن جامعه وجود داشت و هر زمان به شیوه‌ای خاص بیان می‌شد، در سال گذشته به خیابان‌ها کشیده شد و نام «دختران خیابان انقلاب» گرفت. این اقدام هرچند مسالمت آمیز و در سکوت کامل برگزار شد اما با دستگیری و ایراد اتهامات واهی از قبیل «تشویق به فساد» مواجه شد و نارضایتی بیشتری را به بار آورد.
تشکیل نهادهای موازی که غالباً درگیر رقابت‌های سیاسی و جناحی هستند و استفاده از نیروی بسیج برای سرکوب منتقدان، و همچنین تفاوت چشمگیر حقوق و مزایای دریافتی مدیران ارشد دولتی با سایر کارمندان و مهم‌تر از همه استبداد فکری بخشی از حکومت، همه و همه دست به دست هم داده و باعث شده است تا حکومت در سراشیبی قرار گیرد. بدیهی است که ادامه این وضعیت نتایج سهمگینی به بار خواهد آورد.
در ادامه گزارش ماه اسفند 1396 همچنین خلاصه‌ای از وضعیت نقض حقوق بشر در ایران در اسفند ماه ۱۳۹6 در پی می‌آید. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که در سایت‌ها و رسانه‌های مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسیده است و در سه بخش و به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می‌شود.

وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه اسفند 1396

بخش اول – حقوق مدنی، سیاسی و فرهنگی

الف- وضعیت فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
1) در این ماه بیش از شصت نفر بازداشت شدند که بازداشت‌شدگان عبارتند از: میرزا محمد مهرابی- فعال سیاسی-، محمد حبیبی- فعال صنفی معلمان-، بنفشه چراغی، مرضیه امیری و پریسا رفیعی – 3 دانشجو-، مریم شریعتمداری- فعال مدنی-، علی افسونگر، علی سالم،‌ پیمان چهرازی، مهرداد قاضی‌ و جواد عباس توللی، مهشید پوراسدی، بنفشه جمالی، زهره اسدپور، پرستو الهیاری، آزاده بهکیش، آذر گیلانی، مولود حاجی زاده، عاطفه خسروی، زهرا احمدی، بهار اصلانی، سودابه رخش، شهلا انتصاری، آینا قطبی یعقوبی- 18 فعال حقوق زنان-، سید حسین شیرازی- فعال مذهبی منتقد نظام سیاسی ایران-، منوچهر کوکبی و تقی مرادی- دو درویش گنابادی-، پوریا نوری- عکاس خبری و درویش گنابادی-، علیرضا فرهادزاده- مستندساز محیط زیست-، حسن راغ، عارف زارع، حسن زارع، عبدالرضا کوهپایه، مرتضی آریانژاد- 5 فعال محیط زیست- و سید علی سیدزاده- فعال سیاسی نزدیک به محمود احمدی نژاد، رییس جمهور سابق ایران-.
همچنین خبرگزاری کار ایران (ایلنا) از بازداشت ۸ کارگر گروه ملی فولاد و پلیس از بازداشت یک شهروند به‌دلیل آنچه که حضور در اعتراضات خیابانی در فلاورجان می‌نامید، خبر دادند.
از سوی دیگر برخی خبرها از بازداشت عمار رحمانی- دانشجو-، میترا بدرنژاد زهدی- شهروند بهایی-، محمد داوری، بهنام نورمحمدی و حسین علی محمدی‌الوار- سه فعال مدنی-، سید پیمان پدرود- پیرو آیین یاری-، محمد سمیعی پور، محمد مباشری، جواد آموزگار، علی بذرگر، امین بذرگر، سید رضا حامدی، محمد جعفر جسمانی، اسماعیل فکوری و یزدان محمدبیکی- 9 فعال سیاسی- و محمدرضا ناصری‌آزاد ملقب به رضا پیشرو- خواننده موسیقی رپ ایرانی- حکایت دارد. همچنین برخی خبرها از بازداشت تعدادی از شهروندان ساکن در غرب ایران مانند شهرهای ماکو، مریوان، بوکان، نقده، پیرانشهر و ایلام به‌دلیل آنچه که همکاری با احزاب کردی مخالف حکومت نامیده شده و تعدادی از شهروندان ساکن در استان خوزستان حکایت دارد.
لازم به تذکر است که چند نفر از افراد بازداشت شده پس از مدتی با تودیع وثیقه به‌صورت موقت تا روز محاکمه از زندان آزاد شدند.
2) عثمان اسماعیلی- فعال کارگری- برای گذراندن دو ماه حبس بازداشت و به زندان منتقل شد. شاپور رشنو فعال سیاسی اهل خوزستان که پیش از این به اتهام تبلیغ علیه نظام به تحمل حبس در تبعید محکوم شده بود و از مدتی قبل در بازداشت اداره اطلاعات اهواز به سر می برد سرانجام جهت اجرای حکم حبس به زندان عادل آباد شیراز تبعید شد.
3) غلامحسین کرباسچی- فعال سیاسی- به یک سال حبس، فتانه نبیل‌زاده، ساقی فدایی، دری امری، می خلوصی و شایان تفضیلی- پنج شهروند بهایی- هر یک به یک سال حبس تعزیری، صادق زیباکلام- استاد دانشگاه و تحلیل‌گر مسائل سیاسی- به ۱۸ ماه حبس تعزیری و ۲ سال محرومیت از فعالیت سیاسی و اجتماعی، محمدعلی طاهری- بنیانگذار گروه عرفان حلقه که اینک در زندان به‌سر می‌برد- بار دیگر به پنج سال حبس تعزیری، لیلا حسین‌زاده- فعال دانشجو- به ۶ سال حبس تعزیری و ۲ سال ممنوع‌الخروجی، سینا ربیعی- دانشجو- به ۱ حبس تعزیری و ۲ سال ممنوع الخروجی، محسن‌ حق‌شناس- دانشجو- به دوسال حبس تعزیری، محمد مهدوی‌فر- فعال مدنی که اینک در زندان به‌سر می‌برد- بار دیگر به دو سال حبس تعزیری و پرداخت 40 میلیون ریال جریمه نقدی، متین خالدی و امین زنده‌دل- دو شهروند اهل ارومیه- هر یک به ۷۲ ماه حبس که شصت ماه آن اجرایی است، ناصر حسنی و صفر اردوخانی- دو شهروند اهل ارومیه هر یک به ۱۲ ماه و منیره سلطانزاده- شهروند اهل ارومیه-به ۶ ماه حبس، علی قدیری- شهروند اهل تبریز- به سه ماه حبس که برای یک سال تعلیق می‌شود و شش ماه حبس تعزیری، مهدی کوخیان- فعال مدنی و مدیر کانال تلگرامی- به ۱۸ ماه حبس تعزیری، علم قنبرزهی- شهروند اهل استان سیستان و بلوچستان به تحمل ۵ سال حبس تعزیری و رضا عچرش- شهروند اهل سوسنگرد- به ۱۱ سال حبس محکوم شدند.
همچنین دادستان تهران از صدور حکم دو سال حبس برای یکی از زنان معترض به حجاب اجباری در تهران و معاون دادستان مشهد از صدور حکم زندان برای 11 نفر در این شهر به‌دلیل اقدام‌های اعتراضی برابر نظام سیاسی که برخی با تخریب اموال عمومی و مساجد همراه بوده است، خبر دادند.
از سوی دیگر دادگاه تجدید نظر احکام اکبر دلباری- درویش گنابادی- به ۹ ماه حبس تعزیری، مریم دلباری- درویش گنابادی- به ۱۸ ماه حبس تعزیری و دوسال تبعید به شهرستان بوشهر و خدمت اجباری در حوزه علمیه خواهران شهرستان مورد اشاره را تأیید کرد.
سیامک میرزایی- شهروند زندانی- با کاهش حکم اولیه، به ۳ سال حبس تعزیری و ۱ سال اقامت اجباری در شهرستان طبس، نظمین حیدری- شهروند زندانی- با کاهش حکم اولیه به 15 سال حبس و سخی ریگی- شهروند زندانی- با کاهش حکم اولیه به ۱۰ سال حبس محکوم شدند.
4) مقام‌های مسئول از کشته شدن محمد راجی- درویش گنابادی بازداشت شده در حوادث خیابان پاسداران- و رسانه‌های خبری از درگذشت طالب بساطی- دانشجو- در زمان بازداشت در زندان خبر دادند.
5) رحیم بساک، قربان علیپور، کرامت پام و اسماعیل بخشی- 4 فعال کارگری- با قرار کفالت تا برگزاری جلسه بعدی دادگاه به‌طور موقت آزاد شدند.
6) مقام‌های مسئول مانع از خروج مریم ممبینی- همسر کاووس سیدامامی که بهمن ماه در زندان فوت شد- از کشور شدند.
7) حسن ال کثیر، امیر ال کثیر، مجید امیری- 3 فعال کارگری-، اختر نعمتی، نعیم نعمتی، رشید بلوچ و عمران جماعت- 4 شهروند اهل چابهار- به وزارت اطلاعات و عبدالستار حسین‌بر- فعال مذهبی و سایبری- به نیروی انتظامی احضار شدند.
8) ماموران یک نهاد امنیتی از شرکت سیدمحمد خاتمی در مراسم سالگرد افتتاحیه کتابخانه ملی ممانعت به عمل آوردند.

ب- وضعیت حقوق فرهنگی
1) مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی از ادامه تدریس رضا داوری اردکانی، صادق زیباکلام و گودرز افتخار جهرمی جلوگیری کردند.
2) رسانه‌های خبری در ایران از محروم شدن از تحصیل 4 دانشجوی رشته پرستاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برای مدت یک سال و دبیر شورای مرکزی صنفی این دانشگاه به مدت ۲ سال خبر دادند.
3) مقام‌های مسئول از ادامه تحصیل وصال هروی- شهروند بهایی- در دانشگاه جلوگیری کردند.
4) مقام‌های مسئول از اجرای کنسرت‌های علیرضا قربانی در شهرهای ساری و طرقبه، فرزاد فرزین در سبزوار و شهرکرد، گروه «وزیری» در طرقبه مشهد و محمد معتمدی در اصفهان ممانعت به‌عمل آوردند.
5) هیأت منصفه دادگاه مطبوعات، مدیر مسئول نشریه «مهرنامه» را مجرم شناخت.
6) حسب اعلام فرج علیپور- خواننده و نوازنده کمانچه لری- مقام‌های مسئول از پخش صدا و تصویر این هنرمند در صدا و سیما برای مدت 5 سال تا به امروز جلوگیری کرده‌اند.
7) مقام‌های مسئول مانع از ورود احسان بابامیر به خوابگاه دانشجویی در پی اعتراضات دانشجویان دانشگاه هنر جلوگیری کردند.
8) نیروهای امنیتی و انتظامی از برگزاری تجمع روز جهانی زنان در تهران جلوگیری کردند.
9) ) پلیس از مسدود کردن دویست کانال تلگرامی به‌صورت روزانه توسط پلیس خبر داد.

پ- سایر موارد نقض حقوق بشر
1) در این ماه حداقل دو نفر اعدام شدند. اسامی اعدام شدگان که نام کامل آنان مشخص نشده است ولی مقام های قضایی یا رسانه‌های وابسته به دولت ایران یا سایت‌های خبری اعدام آنها را تأیید کرده‌اند، به شرح زیر است:
رسانه‌های خبری در ایران از اعدام دو نفر در ملاء عام در گچساران به اتهام سرقت و قتل خبر دادند.
از سوی دیگر برخی سایت‌های خبری غیررسمی از اجرای احکام اعدام در زندان‌های خوی، ایلام، همدان و ارومیه خبر داده‌اند؛ خبری که از سوی مقام‌های قضایی یا رسانه‌های وابسته به حکومت ایران تأیید یا رد نشده است.
2) رسانه‌های خبری در ایران از صدور حکم‌های اعدام برای محمد ثلاث- درویش گنابادی- به اتهام قتل عمد، یک نفر در استان فارس به اتهام قتل عمد، یک نفر در تبریز به اتهام قتل عمد، یک نفر در تهران به اتهام سرقت مسلحانه و چهار نفر در استان تهران به اتهام قتل عمد، یک نفر در شیراز به اتهام سرقت مسلحانه و دو نفر در خرم‌آباد به اتهام قتل عمد خبر دادند.
همچنین حکم‌های‌ اعدام چهار نفر در استان تهران به اتهام قتل عمد و یک نفر در کرج به اتهام قتل عمد در دیوان عالی کشور تأیید شده است.
3) رسانه‌های خبری در ایران از اجرای حکم شلاق برای یک نفر در ملاء عام در سیرجان به اتهام نزاع گروهی در بیمارستان خبر دادند.
4) رسانه‌های خبری در ایران از صدور حکم‌های شلاق برای یک نفر در استان تهران به اتهام رابطه جنسی خارج از ازدواج خبر دادند.
همچنین حکم‌های‌ شلاق برای چهار نفر در استان تهران به اتهام سرقت و آدم‌ربایی در دادگاه تجدید نظر تأیید شده است.
5) وضعیت برخی زندانیان همچنان ناگوار گزارش می‌شود، به‌گونه‌ای که تعدادی از آنان مانند حمیدرضا امینی، حمزه درویش و علیرضا گلی پور بیمار هستند که نسبت به درمان و معالجه آنها اقدامی جدی صورت نگرفته است. همچنین مقام‌های مسئول از اعزام شکوفه یداللهی- درویش زندانی- به مرکز درمانی خارج از زندان به‌دلیل خودداری‌ این زندانی از پوشیدن لباس زندان و زده شده دستبند به‌هنگام اعزام به مرکز درمانی، جلوگیری کردند.
6) سیامک میرزایی، علیرضا توکلی، علیرضا گلی پور، رضا آقاخانی، مختار اسدی و عبدالفتاح سلطانی در اعتراض به آنچه که وضعیت نامطلوب زندانیان و نقض حقوق قانونی‌اشان می‌دانند، دست به اعتصاب غذا زدند.
7) مصطفی صفاری، هادی دهنوی، کسری نوری، فرامرز مانگری، صالح‌الدین مرادی، رضا انتصاری، محمد کریمایی، کیانوش عباس‌زاده، مصطفی عبدی و محمد شریفی‌مقدم- ده درویش گنابادی که پس از حوادث خیابان پاسداران بازداشت شده بودند و در زندان فشاپویه به‌سر می‌بردند- به بند 209 زندان اوین منتقل شدند. لازم به توضیح است که این انتقال‌‌‌ بدون ذکر علت مشخص و خلاف آیین نامه امور داخلی زندان‌ها صورت گرفته است.
8) سازمان بسیج از بازداشت 50 نفر در لواسان، معاون دادستان مشهد از بازداشت 60 نفر در مشهد و پلیس از بازداشت ده نفر در آبادان در پی شرکت در یک مهمانی خبر دادند.
9) گورستان بهاییان در شهر کرمان با دستور مقام قضایی به دلیل آنچه که مسائل بهداشتی و زیست محیطی نامیده شده است، پلمپ شد.
10) مقام‌های مسئول مانع از ورود زنان مراجعه کننده به ورزشگاه آزادی برای تماشای مسابقه فوتبال جلوگیری کرده و آنان را تحت‌الحفظ از منطقه ورزشگاه دور کردند.

بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی
وضعیت اقتصادی و اجتماعی در ایران همچنان نامناسب گزارش می شود؛ به‌عنوان مثال، خبرها از نامناسب بودن وضعیت شغلی و حقوقی کارگران کارخانه «کنتورسازی ایران»، کارخانه «متالوژی پودر ایران»، کارخانه نساجی شماره ۱ قائمشهر، شهرداری یاسوج، شهرداری مریوان، شرکت پیمانکاری تراورس، شرکت هپکو، کارخانه‌ بلبرینگ‌سازی تبریز، کارخانه شیرآلات سیمگو، کارخانه فولاد ارومیه، پالایشگاه گاز ایلام، تعمیرات پایانه‌ها و مخازن پتروشیمی بندر ماهشهر و کارخانه سنگ‌بری پاسارگاد؛ معلمان شهرهای مختلف؛ کارکنان فنی و برق شرکت رجا، شرکت آهاب و شرکت‌های تعاونی سهام عدالت؛ اپراتورهای پست‌های فشار قوی برق سراسر کشور و بازنشستگان کارخانه کیان تایر حکایت دارند.
از سوی دیگر پرداخت‌های حقوق و مزایای ۷۰ کارگر شهرداری لوشان برای مدت 4 ماه، تعدادی از کارگران کارخانه کاشی و سرامیک نیلوفر برای مدت 4 ماه، ۶۰ کارگر کارخانه «پارس پامچال» برای مدت 7 ماه، 200 کارگر «ایران پوپلین رشت» برای مدت 3 ماه، کارگران شرکت حمل و نقل بین‌المللی خلیج فارس برای مدت دو ماه، جمعی از کارگران شهرداری الوند برای مدت 3 ماه، کارگران کارخانه «پارس میلنگ» برای مدت 4 ماه، کارگران دو کارخانه «فولاد قزوین» و «آرمان شفق» برای مدت سه ماه، کارگران «گروه نساجی فرقانی» برای مدت 4 ماه، تعدادی از کارگران پیمانکاری شرکت مخابرات اهواز برای مدت 5 ماه و تعدادی از کارگران پروژه راهسازی بروجرد برای مدت شش ماه تا زمان تهیه این گزارش به‌تعویق افتاده است.
بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست
1) یک کودک بر اثر انفجار یک قبضه مین در شهرستان شوش، کشته شد. همچنین نه شهروند بر اثر انفجار 5 قبضه مین در شهرهای دهلران، سقز، قصرشیرین، بانه و شوش، مجروح شدند.
2) دو دانش آموز بر اثر انفجار شیء جنگی در یک دبیرستان در کوهدشت مجروح شدند.

خاتمه
کانون مدافعان حقوق بشر در پایان گزارش ماه اسفند اعلام می‌کند که تنها راه نجات کشور در شرایط خطیر کنونی، شنیدن صدای معترضان و پاسخ به مطالبات معوقه آنان است، در غیراینصورت فصل بهار 1397 که تازه شروع شده است «طرب انگیز» نخواهد بود.

شیرین عبادی
رییس کانون مدافعان حقوق بشر
شش فروردین ماه 1397

توضیح: علاقه مندان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشر در خصوص این گزارش به سایت‌ها و خبرگزاری‌های زیر مراجعه کنند: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا)، خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، خبرگزاری فارس، خبرگزاری مهر، خبرگزاری میزان و باشگاه خبرنگاران جوان و سایت‌های کانون مدافعان حقوق بشر، مرکز حامیان حقوق بشر، الف، بازتاب، هرانا، کلمه، محبت نیوز، سنی آنلاین، کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران، مجذوبان نور، ملی- مذهبی، رادیو زمانه، رادیو فردا و بی بی سی.