کانون مدافعان حقوق بشر در گزارش وضعیت حقوق بشر
در ایران در ماه فروردین 1397:
مسئولان نشان دهند که بهسوی مردم می‌آیند
یا بهسمت فروپاشی
سه شنبه, 24 آوریل, 2018
کانون مدافعان حقوق بشر در ادامه گزارش‌های ماهانه خود به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران در فروردین ماه 1397 پرداخت.
کانون مدافعان حقوق بشر که ریاست آن بر عهده شیرین عبادی است در گزارش خود با اشاره به اعتراضات مردمی در ماه‌های گذشته، نوشته است که اکنون نوبت مسئولان جمهوری اسلامی ایران است تا نشان دهند که به سوی مردم می‌آیند یا به سمت فروپاشی می‌روند.
این سازمان مردم‌نهاد در گزارش خود با تأکید بر اینکه مردم به واضح‌ترین و مسالمت‌آمیزترین شیوه، خواسته‌های خود را بیان کرده‌اند، اعلام کرده که مجموعه اعتراضات مردم، حکومت را بر سر دو راهی سرنوشت‌سازی قرار داده است: «راه اول، شنیدن صدای اعتراضات مردمی و گردن نهادن به قواعد دموکراسی از جمله حذف نظارت استصوابی و اصلاح قوانین تبعیض‌آمیز، لغو کامل سانسور و ... و راه دیگر، فروپاشی رژیم و تحمل عواقب آن است.»
کانون مدافعان حقوق بشر با اشاره به ابتکارات مردم برای بیان اعتراضاتشان اعلام کرده است: «بررسی روش‌های مسالمت‌آمیز اعتراضی ماه‌های اخیر می‌تواند برگ زرینی در تاریخ مبارزات مدنی در جهان باشد.»
در گزارش کانون مدافعان حقوق بشر که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود، همچنین در سه بخش "حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی"، "حقوق اقتصادی و اجتماعی" و "میراث فرهنگی و محیط زیست" به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته شده است.
به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق بشر، متن گزارش ماه فروردین 1397 کانون مدافعان حقوق بشر که در سوم اردیبهشت ماه 1397منتشر شده، به شرح زیر است:
گزارشی مختصر از وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه فروردین 1397
مقدمه
در فروردین ماه نیز مانند سال گذشته شاهد تظاهرات مردمی در اعتراض به سیاست‌های غلط اقتصادی و سیاسی حکومت بودیم. فساد اداری، اختلاس‌های کلان و ناکارآمدی دستگاه قضا و نیز تعطیل برخی کارخانجات و عدم وصول مطالبات معوقه مانند سابق ادامه داشته و باعث نارضایتی بیشتر شهروندان شده است. اما نکته جالب و قابل تقدیر روش مسالمت‌آمیز معترضان در خیابان است که با ابتکارات شخصی به شیوه‌های گوناگون به روش اعتراضی خود ادامه می‌دهند؛ زیرا آنان به‌خوبی دریافته‌اند که کوچک‌ترین حرکتی خشن باعث سرکوب شدید شده و توجیه‌گر خشونت دولتی می‌شود.
بررسی روش‌های مسالمت‌آمیز اعتراضی ماه‌های اخیر می‌تواند برگ زرینی در تاریخ مبارزات مدنی در جهان باشد که نمونه‌ای از آن روش اعتراض کشاورزان بود. آنان که در اعتراض به تصمیمات نادرست اداری و سیاست‌های غلط دولت بارها با مقامات مسئول مکاتبه کرده و پاسخی نگرفته بودند در نماز جمعه که حکومت ایران آن را مهم‌ترین سنگر سیاسی- مذهبی می‌داند و همواره حضور مردم در این مراسم را نشانه‌ای از تبعیت و اعتماد آنان معرفی می‌کند، حاضر شده و به نشانه اعتراض پشت به امامت جمعه نشستند. این حرکت که ظرف چند ثانیه به سراسر ایران و جهان مخابره شد، سرمشقی برای سایر معترضین شد. به عبارت دیگر عده‌ای از کشاورزان بدون وابستگی سیاسی به حزب یا گروهی با ابتکار خود از بلندگوی تبلیغاتی رژیم برای بیان شکایات خود بهره بردند. نمونه دیگر اعتراضات کارگری در شهر اهواز است که پس از ماه‌ها دوندگی و عدم وصول مطالبات معوقه، کارگران با تجمع در مقابل فرمانداری با شعار «مرگ بر کارگر»، اعتراض خود را به گوش مردم ایران رساندند. علت انتخاب این شعار که در نهایت تیزهوشی صورت گرفته بود آن است که آنان به خوبی آگاه بودند هر شعار دیگری مبنی بر اعتراض به مسئولان می‌توانست باعث دستگیری و سرکوب شدید شود. بنابراین آنان بدین صورت بدون پرداخت هزینه‌های جمعی ندای حق‌طلبی خود را به‌گوش مردم ایران رساندند. نمونه‌هایی از این دست در مبارزات اخیر مردم به‌وفور دیده می‌شود از جمله شیوه اعتراض به حجاب اجباری که در ادبیات سیاسی ایران معروف به اعتراض «دختران خیایبان انقلاب» شد.
نمونه‌های یاد شده هنوز هم ادامه دارد و موارد مشابه و متعدد دیگری هم در جریان است که مجموعه این اعتراضات، حکومت را بر سر دو راهی سرنوشت‌سازی قرار می‌دهد. راه اول، شنیدن صدای اعتراضات مردمی و گردن نهادن به قواعد دموکراسی از جمله حذف نظارت استصوابی و اصلاح قوانین تبعیض‌آمیز، لغو کامل سانسور و ... است و راه دیگر، فروپاشی رژیم و تحمل عواقب آن است.
در ادامه گزارش ماه فروردین 1397 همچنین خلاصه‌ای از وضعیت نقض حقوق بشر در ایران در فروردین ماه ۱۳۹7 در پی می‌آید. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که در سایت‌ها و رسانه‌های مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسیده است و در سه بخش و به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می‌شود.
وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه فروردین 1397
بخش اول – حقوق مدنی، سیاسی و فرهنگی
الف- وضعیت فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
1) در این ماه بیش از 8 نفر بازداشت شدند که بازداشت‌شدگان عبارتند از: کاظم دبیری- معاون مدیر کل و رئیس ارشاد مشهد-، محمدرضا جلایی‌پور- فعال سیاسی- و فرج الله بنگاله- شهروند بهایی-.
از سوی دیگر برخی خبرها از بازداشت احمد امین‌پناه- شهروند اهل سنندج-، فائز مندائی- شهروند پیرو آیین مندائی-، عایشه نیسی- دانشجو-، نصیر جت- شهروند بلوچ- و حبیب الله (پناهنده) ملاحی- فعال مذهبی اهل سنت- حکایت دارد.
همچنین برخی خبرها از بازداشت تعدادی از کارگران شرکت نیشکر هفت‌تپه، تعدادی از شهروندان ساکن در غرب ایران در پی اعتراضات به بالا رفتن تعرفه‌های گمرکی و بسته شدن مرزها، تعدادی از شهروندان ساکن در استان خوزستان در اعتراض به صدا و سیما حکایت دارد.
لازم به تذکر است که چند نفر از افراد بازداشت شده پس از مدتی با تودیع وثیقه به‌صورت موقت تا روز محاکمه از زندان آزاد شدند.
همچنین عرفان ساعدپناه- دانشجو-، یاسین ارفعی و مهدی قمری- دو فعال مدنی- در اواخر اسفند ماه بازداشت شدند.
2) روناک آقایی- شهروند اهل مهاباد- برای گذراندن شش ماه حبس و فرامرز ملکشاهی- شهروند اهل ایلام- برای گذراندن شش ماه حبس بازداشت و به زندان منتقل شد.
3) مریم شریعتمداری- شهروند معترض به حجاب اجباری- به یک سال حبس تعزیری، عرفان آروئى و حمید مظاهرى- دو فعال سیاسی- به ۲ سال حبس تعلیقی و تهیه یک تحقیق از حوادث سال ٨٨، رضا ملک- فعال سیاسی- به ۱۰ سال حبس، سلمان کدیور، حسین شهبازی‌زاده، هادی مسعودی و مصطفی پورخسروانی- 4 فعال دانشجویی- هر یک به ۳ ماه حبس تعلیقی و ۶ ماه محرومیت از فعالیت سیاسی، مهدی حق پرست، امیر دهقان سفیدان جدید، رحیم تاتارپور، کامل سویطی - 4 شهروند اهل تبریز- هر یک به یک سال حبس تعلیقی، رویا صغیری- شهروند اهل تبریز- به 23 ماه حبس تعزیری و یک سال حبس تعلیقی، نریمان ولی دخت- شهروند اهل تبریز- به 23 ماه حبس تعزیری و محمد شتابی فرد و علی کامرانی- دو شهروند اهل تبریز- هر یک به ۳ ماه حبس تعزیری و یک سال حبس تعلیقی محکوم شدند.
از سوی دیگر دادگاه تجدید نظر حکم۸ سال و نیم زندان افشین حسین پناهی- شهروند اهل کردستان- را تأیید کرد. همچنین دادگاه تجدید نظر احکام علیرضا توکلی، محمد مهاجر و محمدمهدی زمان صالح- سه فعال در شبکه تلگرام- را به ۵ سال حبس و محمود بهشتی لنگرودی- فعال صنفی معلمان- را به ۵ سال حبس کاهش داد.
4) مقام‌های مسئول از حضور حسن امینی- حاکم شرع مردمی کردستان- و مولانا گرگیج- فعال مذهبی اهل سنت- در مراسم فارغ‌التحصیلی طلاب دارالعلوم زاهدان جلوگیری کردند.
ب- وضعیت حقوق فرهنگی
هیأت منصفه دادگاه مطبوعات، مدیر مسئول خبرگزاری کار ایران (ایلنا) را مجرم شناخت.
پ- سایر موارد نقض حقوق بشر
1) در این ماه حداقل دو نفر اعدام شدند. اسامی اعدام شدگان که نام کامل آنان مشخص نشده است ولی مقام های قضایی یا رسانه‌های وابسته به دولت ایران یا سایت‌های خبری اعدام آنها را تأیید کرده‌اند، به شرح زیر است:
بهمن ورمزیار در همدان اعدام شد. مقام قضایی اعدام این فرد را سرقت مسلحانه اعلام کرد. رسانه‌های وابسته به حکومت ایران نیز از اجرای حکم اعدام یک نفر در رشت به اتهام قتل عمد خبر دادند.
از سوی دیگر برخی سایت‌های خبری غیررسمی از اجرای احکام اعدام در زندان‌های زنجان، تبریز و کرمان خبر داده‌اند؛ خبری که از سوی مقام‌های قضایی یا رسانه‌های وابسته به حکومت ایران تأیید یا رد نشده است.
2) رسانه‌های خبری در ایران از صدور حکم‌های اعدام برای سه نفر در شیراز به اتهام سرقت‌های مسلحانه از بانک‌ها، دو نفر در کرج به اتهام قتل عمد و سه نفر در استان تهران به اتهام قتل عمدخبر دادند.
همچنین حکم‌های اعدام رامین حسین پناهی- فعال سیاسی اهل استان کردستان-، دو نفر در ملاء عام در استان گلستان به اتهام قتل عمد، دو نفر در استان تهران به اتهام قتل عمد در دیوان عالی کشور تأیید شده است.
3) رسانه‌های خبری در ایران از صدور حکم‌های شلاق برای یک نفر در استان تهران به اتهام داشتن رابطه خارج از ازدواج خبر دادند.
4) وضعیت برخی زندانیان همچنان ناگوار گزارش می‌شود، به‌گونه‌ای که تعدادی از آنان مانند عبدالرحمن سنگانی، آتنا دائمی، علیرضا گلی پور، سید حسین یوسفی، قاسم آبسته و ناصر نورد گل تپه بیمار هستند که نسبت به درمان و معالجه آنها اقدامی جدی صورت نگرفته است.
5) حمید بقایی و گلرخ ایرایی در اعتراض به آنچه که وضعیت نامطلوب زندانیان و نقض حقوق قانونی‌اشان می‌دانند، دست به اعتصاب غذا زدند.
6) موسی جوادی به بازداشتگاه اداره اطلاعات اردبیل منتقل شد. لازم به توضیح است که این انتقال بدون ذکر علت مشخص و خلاف آیین نامه امور داخلی زندان‌ها صورت گرفته است.
7) برخی خبرها از قطع شدن آب در زندان خورین ورامین خبر داده‌اند.
8) رسانه‌های خبری در ایران از بازداشت ده نفر در آبادان در پی شرکت در یک مهمانی خبر دادند.
بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی
وضعیت اقتصادی و اجتماعی در ایران همچنان نامناسب گزارش می شود؛ به‌عنوان مثال، خبرها از نامناسب بودن وضعیت شغلی و حقوقی کارگران کارخانه چوب و کاغذ مازندران، کارخانه کنتورسازی ایران، گروه نساجی فرقانی، فولاد ارومیه، کارخانه شیرآلات سیمگون، کاشی حافظ، کارخانه آذر کنترل و شرکت هفت‌تپه، کارگران بازنشسته کارخانه کیان‌تایر و کارخانه رنگین نخ سمنان، معلمان خرید خدمات آموزشی در شهر‌ها و استان‌های مختلف ازجمله قزوین، کرمان و یزد، کادر درمان بیمارستان‌های مشهد و مهمانداران شرکت راه آهن رجا حکایت دارند.
1) پرداخت‌های حقوق و مزایای ۶۰ کارگر شرکت اهورا دارو برای مدت دو ماه، کارگران کارخانه شیشه قزوین برای مدت 4 ماه، کارگران متالوژی پودر ایران برای مدت شش ماه، کارگران شهرداری حمیدیه برای مدت ۴ ماه، کارگران کارخانه پارس پامچال برای مدت 8 ماه و ۱۴۰۰ کارگر صیاد ماهی گلستانی برای مدت شش ماه تا زمان تهیه این گزارش به‌تعویق افتاده است.
2) سه کارگر شرکت روغن‌نباتی جهان زنجان، 11 کارگر ارکان ثالث پالایشگاه استان ایلام از محل‌های کار خود، 130 کارگر کارخانه مقره‌سازی، 23 کارگر کارخانه نیوار مخزن و شصت کارمند مراکز بهداشت شهرهای مختلف استان خوزستان تعدیل شدند.
همچنین 150 کارگر کارخانه متالوژی پودر ایران، هشتاد کارگر کارخانه ایران‌سیلندر و کارگران کارخانه آجرماشینی گنبد با تعطیلی این واحدها، بیکار شدند.
3) برخی سایت‌های خبری از پلمپ محل کسب نعیم هائی- شهروند بهایی- خبر دادند.
بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست
یک نفر بر اثر انفجار یک قبضه مین در قصرشیرین کشته شد. همچنین بر اثر انفجار یک قبضه مین در سقز یک نفر مجروح شد. از سوی دیگر بر اثر انفجار مهمات به جا مانده از جنگ ایران و عراق در منطقه تفریحی بانکوه دو نفر کشته و یک نفر زخمی شدند.
خاتمه
کانون مدافعان حقوق بشر در پایان گزارش ماه فروردین با بیان اینکه مردم ایران طی سال‌های اخیر، به‌ویژه در سال گذشته به واضح‌ترین و مسالمت‌آمیزترین شیوه، خواسته‌های خود را بیان کرده‌اند اعلام می‌کند که اکنون نوبت مسئولان جمهوری اسلامی ایران است تا نشان دهند که به سوی مردم می‌آیند یا به سمت فروپاشی می‌روند.
شیرین عبادی
رییس کانون مدافعان حقوق بشر
سوم اردیبهشت ماه 1397
توضیح: علاقه مندان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشر در خصوص این گزارش به سایت‌ها و خبرگزاری‌های زیر مراجعه کنند: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا)، خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، خبرگزاری فارس، خبرگزاری مهر، خبرگزاری میزان و باشگاه خبرنگاران جوان و سایت‌های کانون مدافعان حقوق بشر، مرکز حامیان حقوق بشر، الف، بازتاب، هرانا، کلمه، محبت نیوز، سنی آنلاین، کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران، ملی- مذهبی، رادیو زمانه، رادیو فردا و بی بی سی.