کانون مدافعان حقوق بشر در ادامه گزارش‌های ماهانه خود به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران در شهریور ماه 1397 پرداخت.
کانون مدافعان حقوق بشر که ریاست آن بر عهده شیرین عبادی است در گزارش خود با اشاره به وضعیت معیشتی معلمان، آزادی معلمان زندانی که در پی فعالیت‌های صنفی‌شان در زندان به‌سر می‌برند را خواستار شده است.
این سازمان مردم‌نهاد در گزارش خود نوشته است: «سال تحصیلی جدید در حالی آغاز می‌شود که اعتراضات معلمان به وضعیت معیشتی‌شان که تقریباً از سه سال پیش شروع شده هنوز مورد توجه مقامات مسئول قرار نگرفته است.»
در گزارش کانون مدافعان حقوق بشر که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود، همچنین در سه بخش "حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی"، "حقوق اقتصادی و اجتماعی" و "میراث فرهنگی و محیط زیست" به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته شده است.
به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق بشر، متن گزارش ماه شهریور 1397 کانون مدافعان حقوق بشر که در اول مهر ماه 1397 منتشر شده، به شرح زیر است:
گزارشی مختصر از وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه شهریور 1397
مقدمه
سال تحصیلی جدید در حالی آغاز می‌شود که اعتراضات معلمان به وضعیت معیشتی‌شان که تقریباً از سه سال پیش شروع شده هنوز مورد توجه مقامات مسئول قرار نگرفته است.
همچنین کمبود مدارس یکی از مشکلات سیستم آموزشی در ایران است. طبق برخی آمارهای دولتی، هر سال بیش از یک میلیون دانش‌آموز به علت کمبود امکانات از تحصیل باز می‌مانند که این ستمی است بزرک در حق آینده و آینده‌سازان این کشور.
در ادامه گزارش ماه شهریور 1397 همچنین خلاصه‌ای از وضعیت نقض حقوق بشر در ایران در شهریور ماه 1397 در پی می‌آید. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که در سایت‌ها و رسانه‌های مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسیده است و در سه بخش و به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می‌شود.
وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه شهریور 1397
بخش اول – حقوق مدنی، سیاسی و فرهنگی
الف- وضعیت فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
1) در این ماه بیش از 32 نفر بازداشت شدند که بازداشت‌شدگان عبارتند از: مریم کاظمی و سعید اسدی- دو هنرمند-، رضا خندان- فعال مدنی-، هدی عمید- وکیل پایه یک دادگستری و فعال حقوق زنان-، فرخ فروزان و پیام درفشان- دو وکیل دادگستری-، کیومرث مرزبان- نویسنده و طنزنویس-، نجمه واحدی و رضوانه محمدی- دو فعال حقوق زنان-، سودابه حقیقت، نورا پورمرادیان، نوید بازماندگان، بهاره قادری، الهه سمیع‌زاده، احسان محبوب‌راه‌وفا، مریم غفارمنش، جمیله محمدحسین ، کیانوش سلمان‌زاده، پیمان معنوی - ده شهروند بهایی-، اولدوز قاسمی- شهروند اهل ارومیه- و ارس امیری- دانشجوی ایرانی دانشگاه کینگستون بریتانیا-.
مقام قضایی از بازداشت یک عضو شورای شهر نیشابور به اتهام آنچه که توهین به مقدسات می‌نامید، بازداشت شد.
از سوی دیگر برخی خبرها از بازداشت خالد حسینی و مظفر صالح نیا- دو فعال کارگری-، هادی کریمی- درویش گنابادی-، محمد آباریان، پارسا اسماعیلی و مجتبی آزاد- سه هوادار گروه عرفان حلقه-، علی اکبر جوکار، صادق دوستکام و عباس فتحیه- 3 مرتبط با گروه یمانی- و عباس طرفی- شهروند- حکایت دارد.
بازداشت تعدادی از شهروندان ساکن در شهرهای جوانرود، اشنویه، سنندج، نقده، بوکان، سردشت، سقز، کامیاران، مهاباد، روانسر، مریوان، پیرانشهر و کرمانشاه به دلایل مختلف از جمله ارتباط و همکاری با احزاب کرد مخالف نظام یا تحریک بازاریان برای پیوستن به اعتصاب در شهرهای کردنشین، همچنین بازداشت تعدادی از شهروندان ساکن در شهرهای استان خوزستان از جمله اهواز، حمیدیه، هویزه و سوسنگرد به دلایل مختلف از جمله اعتراضات خیابانی از دیگر موارد بازداشت شهروندان معترض در ماه شهریور 1397 است.
لازم به تذکر است که چند نفر از افراد بازداشت شده پس از مدتی با تودیع وثیقه به‌صورت موقت تا روز محاکمه از زندان آزاد شدند.
همچنین هاشم حسین پناهی- فعال مذهبی اهل سنت- پس از حضور در دادسرای ویژه روحانیت و تفهیم اتهام با قرار کفالت آزاد شد.
2) رویا صغیری- دانشجو- برای گذراندن حکم بیست و سه ماه حبس، سید جمال موسوی‌نژاد- شهروند اهل سراب- برای گذراندن حکم محکومیت یک سال حبس و ابراهیم نوری- شهروند اهل اهر- برای گذراندن حکم محکومیت ۶ ماه حبس بازداشت و به زندان منتقل شدند.
3) پریسا رفیعی- دانشجو- به ۷ سال حبس، سها مرتضایی- دانشجو- به شش سال حبس تعزیری و دوسال محرومیت از عضویت در احزاب و گروه‌ها و دستجات سیاسی، فرهاد سرافراز، شهرام منصور، وحید دانا، سعید عابدی و ادیب حق‌پژوه- 5 شهروند بهایی- هر یک به یک سال حبس تعزیری و یک سال تبعید، امیر چمنی- فعال مدنی- به شش ماه حبس تعزیری، نجف مهدی‌پور- فعال رسانه‌ای- به یک سال حبس تعزیری، رضا سیگارچی و مجتبی بیرانوند- دو درویش گنابادی- هر یک به ۷ سال حبس تعزیری و ۲ سال تبعید به سیستان و بلوچستان، وحید بشیری- فعال مدنی- به یک سال حبس تعلیقی، احمد امینی- کارگر- به شش ماه حبس، حمید بقایی- معاون اجرایی رییس جمهور سابق- به ۶ ماه حبس تعزیری، پنج میلیون تومان جریمه نقدی، اسفندیار رحیم مشایی- از نزدیکان رییس جمهور سابق- به پنج سال حبس، علی اکبر جوانفکر- از نزدیکان رییس جمهور سابق- به چهار سال حبس، صالح ملاعباسی، ابراهیم نوری و اکبر ابول‌زاده- سه شهروند اهل آذربایجان- هر یک به ۱۰ ماه حبس تعزیری و حامد الهوردی‌پور، مرتضی شکری، اسرافیل فتح الله‌زاده و سلیمان کاظمی- 4 شهروند اهل آذربایجان- هر یک به ۷ ماه حبس تعزیری و شجاع حسین‌زاده- مدیر کانال تلگرامی- به ۷۴ ضربه شلاق محکوم شدند.
همچنین وزارت علوم از محکومیت یک دانشجو در سمنان به حضور در نماز جمعه به مدت دو سال و محکومیت یک دانشجوی دیگر در بندرعباس به حبس و مقام قضایی از صدور حکم 7 سال حبس قطعی برای شخصی به اتهام آنچه که جاسوسی می‌نامید در دادگاه تجدیدنظر خبر دادند.
از سوی دیگر دادگاه‌های تجدید نظر حکمهای 8 ماه حبس برای میثم آزادی، مرتضی زرین، وحید نصیبی، غلامعلی حسینقلی‌زاده و وحید فائزپور- 5 شهروند اهل استان آذربایجان غربی- را به پرداخت بیست و چهار میلیون ریال جزای نقدی به عنوان حکم جایگزین و حکم پنج میلیون تومان جریمه نقدی و سه ماه کار اجباری در سازمان بهزیستی (بدل از یک سال حبس) برای بکتاش آبتین- شاعر، فیلم‌ساز- را به پنج میلیون تومان جریمه نقدی تبدیل کردند. همچنین مطهره شفیعی- روزنامه‌نگار- به شش ماه حبس تعلیقی و علی آقاعلیخانی- دانشجو- به ۳ ماه حبس قطعی در دادگاه‌های تجدیدنظر محکوم شدند.
ب- وضعیت حقوق فرهنگی
1) هیأت منصفه دادگاه مطبوعات، مدیر مسئول وقت روزنامه ایران، خبرنگار و منبع خبر روزنامه ایران را مجرم شناخت.
2) مقام‌های مسئول از ادامه تحصیل آناهیتا حر، شقایق ذبیحی امریی، نیکان شیدان شیدی و میثاق اغصانی- 4 شهروند بهایی- در دانشگاه جلوگیری کردند. همچنین خبرها از محروم کردن تعدادی از شهروندان بهایی برای تحصیل در دانشگاه‌ها حکایت دارد.
3) نمایش «رویای شب تابستان» توسط مقام قضایی توقیف شد. همچنین مقام‌های مسئول به سریال ممنوعه اجازه نشر ندادند.
4) مقام‌های مسئول مانع از توزیع نشریه دانشجویی «ویرگول» شدند.
5) محمد معتمدی- خواننده- به‌دلیل حضور و اجرای نوازندگان در کنسرت خیابانی به‌جای اجرای پلی‌بک، ممنوع‌الکار شد.
پ- سایر موارد نقض حقوق بشر
1) در این ماه حداقل 15 نفر اعدام شدند. اسامی اعدام شدگان که نام کامل برخی از آنان مشخص نشده است ولی مقام های قضایی یا رسانه‌های وابسته به دولت ایران یا سایت‌های خبری اعدام آنها را تأیید کرده‌اند، به شرح زیر است:
زانیار مرادی، لقمان مرادی و رامین حسین پناهی اعدام شدند. رسانه‌های خبری در ایران اتهام این افراد را محاربه اعلام کردند.
رسانه‌های خبری در ایران از اعدام دو نفر در زندان رجایی شهر به اتهام قتل عمد، ۹ نفر در شیراز به اتهام تجاوز به عنف و یک نفر در ملاء عام در مرودشت به اتهام قتل عمد خبر دادند.
از سوی دیگر برخی سایت‌های خبری غیررسمی از اجرای احکام اعدام در زندان‌های اعدام زاهدان، سراوان، اردبیل، مراغه، میاندوآب و رجایی شهر کرج خبر داده‌اند؛ خبری که از سوی مقام‌های قضایی یا رسانه‌های وابسته به حکومت ایران تأیید یا رد نشده است.
2) رسانه‌های خبری در ایران از صدور حکمهای اعدام برای دو نفر در استان تهران به اتهام قتل عمد و یک نفر در مشهد به اتهام آزار جنسی خبر دادند.
همچنین حکمهای اعدام برای سه نفر در استان تهران به اتهام تعرض به یک مرد، دو نفر در استان تهران به اتهام قتل عمد در دیوانعالی کشور تأیید شده است.
3) رسانه‌های خبری در ایران از صدور حکم شلاق برای یک نفر در تهران به اتهام نشر اکاذیب و انتشار تصاویر نامربوط خبر دادند.
همچنین حکمهای شلاق برای 4 نفر در سنندج به اتهام آدربایی و آزار و شکنجه و یک نفر در تهران به اتهام آزار و اذیت دانش‌آموزان در دیوان عالی کشور تأیید شد.
4) وضعیت برخی زندانیان همچنان ناگوار گزارش می‌شود، به‌گونه‌ای که تعدادی از آنان مانند مصطفی دانشجو بیمار هستند که نسبت به درمان و معالجه آنها اقدامی جدی صورت نگرفته است. همچنین نرگس محمدی با وجود پایان نیافتن روند درمان از بیمارستان به زندان بازگردانده شد.
5) نسرین ستوده، فرهاد میثمی، نامق دلدل، فرهاد آریایی (صحراپیما)، سید قاسم آبسته، سامان رحمانی، فرشید ناصری، وریا ساعد موچشمی، مهین‌تاج احمدپور، بابک تقیان، احسان ملک‌محمدی، سخاوت سلیمی، رضا باوی، علی بلبلی، صالح‌الدین مرادی، محمدرضا درویشی، عباس دهقان، علی محمدشاهی، مجتبی بیرانوند، علی کریمی، جعفر احمدی، ابراهیم الله‌بخشی و اکبر داداشی در اعتراض به آنچه که وضعیت نامطلوب زندانیان و نقض حقوق قانونی‌اشان می‌دانند، دست به اعتصاب غذا زدند.
6) آرش صادقی و گلرخ ابراهیمی ایرایی- زوج زندانی- همچنان از ملاقات با یکدیگر محروم هستند.
7) مقام‌های مسئول از تحویل جسد زانیار مرادی، لقمان مرادی و رامین حسین پناهی- سه فرد اعدام شده- به خانواده‌هایشان خودداری کردند. همچنین مقام‌های مسئول از دفن حسین شجاعی- شهروند بهایی- در کرمان جلوگیری کرده و خانواده را مجبور کردند تا او را در رفسنجان دفن کنند.
بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی
وضعیت اقتصادی و اجتماعی در ایران همچنان نامناسب گزارش می شود؛ به‌عنوان مثال، خبرها از نامناسب بودن وضعیت شغلی و حقوقی کارگران فازهای 20 و 21 عسلویه، شرکت تولی‌پرس، گروه ملی فولاد اهواز، کارخانه گیلانا، سد چم‌شیر گچساران، کارخانه نساجی مازندران، خطوط ابنیه فنی در نواحی ریلی جلفا، هادی‌شهر، مرند و عجب‌شیر، کارخانه کاشی اصفهان، مجتمع نیشکر هفت‌تپه، شهرداری الوند و همچنین مهمانداران شاغل در شرکت راه آهن رجا، کارکنان بیمارستان امام خمینی کرج و پرستاران استان گلستان حکایت دارند.
1) پرداخت‌های حقوق و مزایای کارگران کارخانه «کارخانه متالوژی پودر ایران» برای مدت ۵ماه، شهرداری آبادان برای مدت 3 ماه و پارس میلنگ برای مدت 4 ماه تا زمان تهیه این گزارش به‌تعویق افتاده است.
2) 40 کارگر کارخانه پارس میل لنگ، 4 کارمند شرکت کارتن ایران و ۲۷ راننده شرکت حمل و نقل خلیج فارس از محل‌های کار خود تعدیل شدند.
همچنین 200 کارگر کارخانه نساجی جلفاکاران ارس،۲۰۰ کارگر کارخانه لاستیک خوزستان با تعطیلی این واحد، بیکار شدند.
بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست
اخبار منتشر شده از محیط زیست در شهریور ماه، همچنان نشان از نامناسب بودن وضعیت این حوزه دارد، به‌گونه‌ای که یک شهروند بر اثر انفجار یک قبضه مین در مریوان مجروح شد.
خاتمه
کانون مدافعان حقوق بشر در پایان گزارش ماه شهریور که هم‌زمان با آغاز سال تحصیلی جدید است، بار دیگر با تأکید بر ضرورت تلاش حکومت برای بهبود وضعیت معیشتی معلمان، آزادی معلمان زندانی که در پی فعالیت‌های صنفی‌شان در زندان به‌سر می‌برند را خواستار است.
شیرین عبادی
رییس کانون مدافعان حقوق بشر
اول مهر ماه 1397
توضیح: علاقه مندان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشر در خصوص این گزارش به سایت‌ها و خبرگزاری‌های زیر مراجعه کنند: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا)، خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، خبرگزاری فارس، خبرگزاری مهر، خبرگزاری میزان و باشگاه خبرنگاران جوان و سایت‌های کانون مدافعان حقوق بشر، مرکز حامیان حقوق بشر، الف، بازتاب، هرانا، کلمه، محبت نیوز، سنی آنلاین، کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران، ملی- مذهبی، رادیو زمانه، رادیو فردا و بی بی سی.