کانون مدافعان حقوق بشر در ادامه گزارش‌های ماهانه خود به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران در مهر ماه 1397 پرداخت.
کانون مدافعان حقوق بشر که ریاست آن بر عهده شیرین عبادی است در گزارش خود با بیان اینکه هرگونه تعلل در بهبود شرایط و رفع مشکلات فعلی سرنگونی رژیم جمهوری اسلامی را در پی خواهد داشت که تحمل هزینه‌های آن برای همگان دشوار است، اعلام کرده است که برای جلوگیری از سقوط رژیم، آزادی فوری و بدون قید و شرط زندانیان سیاسی و عقیدتی و برگزاری مجدد انتخابات مجلس و ریاست جمهوری بدون نظارت استصوابی شورای نگهبان و تحت مراقبت و نظارت سازمان‌های بین‌المللی چاره کار است.
این سازمان مردم‌نهاد در گزارش با اشاره به روند رو رشد اعتراضات و اعتصابات، آن را در تاریخ چهل ساله جمهوری اسلامی کم‌نظیر دانست.
در گزارش کانون مدافعان حقوق بشر که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود، همچنین در سه بخش "حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی"، "حقوق اقتصادی و اجتماعی" و "میراث فرهنگی و محیط زیست" به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته شده است.
به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق بشر، متن گزارش ماه مهر 1397 کانون مدافعان حقوق بشر که در اول آبان ماه 1397 منتشر شده، به شرح زیر است:
گزارشی مختصر از وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه مهر 1397
مقدمه
مهر ماه در تاریخ چهل ساله جمهوری اسلامی کم‌نظیر است. انباشت مطالبات معوقه باعث بلندتر شدن صدای معترضان شد. علاوه بر مال‌باختگان مؤسسات مختلف مالی- که همگی با مجوز دولتی تأسیس شده بودند و در نتیجه با کمترین نظارت می‌شد از کلاهبرداری‌های کلان پیشگیری کرد-، بازنشستگان، کارگران، کشاورزان، دانشجویان و خانواده‌های زندانیان سیاسی و عقیدتی هرکدام گله‌مند بی‌توجهی مسئولان به خواسته‌های برحق و قانونی‌شان بودند.
تعدادی از زندانیان سیاسی و عقیدتی هنوز در اعتصاب غذا هستند که شرایط جسمی برخی از آنان از جمله فرهاد میثمی نامناسب گزار شده است.
در مهر ماه معلمین مدارس، دو روز دست به اعتصاب جمعی زدند و اعلام کردند که در صورت برآورده نشدن خواست‌های صنفی و قانونی‌شان مجدداً اعتصاب گروهی خواهند کرد.
همچنین تعداد زیادی از کامیون‌داران در اعتراض به کمبود دستمزد و هزینه بالای لاستیک و لوازم یدکی برای دومین بار دست به اعتصاب و تحصن زدند که در برخی از نقاط کشور هنوز هم ادامه دارد.
تورم اقتصادی و بالا رفتن بهای اجناس و کاهش قدرت خرید و پایین آمدن ارزش پول ملی شرایط کشور را چنان نابسامان کرده که حتی چند تن از نمایندگان مجلس که قبلاً با تأیید صلاحیت‌شان از سوی شورای نگهبان، مهر «قابل قبول» در کارنامه سیاسی خود دارند، طی نطق‌های خود در اعتراض به ناکارآمدی رژیم سخن گفتند و حرف از تغییرات ساختاری زدند.
در ادامه گزارش ماه مهر 1397 همچنین خلاصه‌ای از وضعیت نقض حقوق بشر در ایران در مهر ماه ۱۳۹7 در پی می‌آید. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که در سایت‌ها و رسانه‌های مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسیده است و در سه بخش و به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می‌شود.
وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه مهر 1397
بخش اول – حقوق مدنی، سیاسی و فرهنگی
الف- وضعیت فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
1) در این ماه بیش از 39 نفر بازداشت شدند که بازداشت‌شدگان عبارتند از: ابراهیم اسکافی- فعال رسانه‌ای-، مریم آزاد- فعال مدنی- ، مهدی حاجتی- عضو شورای شهر شیراز-، عباس واحدیان شاهرودی- فعال مدنی-، زانیار دباغیان- فعال کارگری-، سهام آرمین، نیلوفر حکیمی، فرزاد دل‌آرام، روحیه نریمان، پیام شبانی، هومن خوشنام، افشین بلبلان، انوش راینه، میلاد داوردان، فرهنگ صهبا، بهاره ذینی (صبحانیان)، سپیده روحانی، پروان معنوی، الهام سلمانزاده، احسان محبوب راه‌وفا و فوژان رشیدی- 16 شهروند بهایی-، مرجان غروی- فعال مدنی- و امین عظیمی- معلم و عضو کانون صنفی معلمان-.
از سوی دیگر برخی خبرها از بازداشت احمد قلندرزی، ایوب احمدی و هاشم جعفرزاده- 3 فعال مذهبی اهل سنت-، محمدصالح شکری- شهروند اهل سقز-، محمد عبدالمحمدزاده نمرور، نسیم صادقی-دو شهروند اهل آذربایجان-، احمد عالی‌نژاد- فعال مدنی-، مسلم اسدزادی، سجاد اسدزادی، عبدالله کاووسی، حبیب محمدی، پیمان انداوه و علی احمدی- شش هوادار گروه یمانی- حکایت دارد.
همچنین دادستان شیراز از بازداشت سه نفر در این شهر به‌دلیل طراحی یک بیلبورد خبر داد.
بازداشت تعدادی از شهروندان ساکن در شهرهای مریوان، ارومیه، سنندج، اشنویه، روانسر، کرمانشاه، ایلام، پاوه، مریوان، سردشت، مهاباد به دلایل مختلف از جمله ارتباط و همکاری با احزاب کرد مخالف نظام، بازداشت تعدادی از شهروندان ساکن در شهرهای استان خوزستان به دلایل مختلف از جمله حمله مسلحانه به رژه نیروهای مسلح در اهواز، و تعدادی از رانندگان کامیون به دلیل شرکت در اعتصاب از دیگر موارد بازداشت شهروندان معترض در ماه مهر 1397 است.
لازم به تذکر است که چند نفر از افراد بازداشت شده پس از مدتی با تودیع وثیقه به‌صورت موقت تا روز محاکمه از زندان آزاد شدند.
همچنین زهرا مجد- شهروند ایرانی ساکن آمریکا- برای مدت کوتاهی بازداشت شد.
2) مهرناز حقیقی- فعال مدنی- برای گذراندن حکم شش ماه حبس، بازداشت و به زندان منتقل شد. نامبرده پس از مدتی آزاد شد.
3) اجلال قوامی- فعال رسانه‌ای- به ۸ ماه حبس تعزیری، مژده رجبی و نیلوفر همافر- دو شهروند اهل تهران که در تجمعات اعتراض به گرانی بازداشت شده‌اند- هر یک به شش ماه حبس، صبا کرد افشاری، یاسمن آریانی و آذر حیدری- سه شهروند اهل تهران که در تجمعات اعتراض به گرانی بازداشت شده‌اند- هر یک ب یک سال حبس، عالیه اقدام‌دوست، رسول بداقی، اسماعیل گرامی، جواد ذوالنوری، حسین غلامی ورحمن عابدی- شش فعال صنفی- هر یک به ۹ ماه حبس تعزیری و پرداخت جریمه نقدی بدل از ۷۴ ضربه شلاق، کیومرث اسلامی- شهروند آذربایجانی- به یک سال حبس تعزیری، حمیدرضا امینی- مدیر یک کانال تلگرامی- بار دیگر به 8 سال حبس تعزیری، سعید شیرزاد- که اینک دوران محکومیت خود را در زندان می‌گذراند- بار دیگر به شش ماه حبس تعزیری، کیوان علیالی- شهروند مهابادی- به ۱۰ سال و سه ماه حبس، علیرضا معینیان- فعال مدنی- به هشت ماه حبس تعزیری، خدیجه (لیلا) میرغفاری- فعال مدنی- به ۲ سال حبس تعلیقی، سهیل عربی- که این دوران محکومیت خود را در زندان می‌گذراند- بار دیگر به سه سال حبس، سه سال تبعید و جزای نقدی، محمد مهدوی‌فر- که این دوران محکومیت خود را در زندان می‌گذراند- بار دیگر به ۴ سال و نیم حبس تعزیری و ۴ سال تبعید، صدیق رستمی- شهروند اهل سنندج- به یک سال زندان تعزیری محکوم شدند. بر اساس اعلام برخی سایت‌های خبری غیر رسمی، مرتضی نظری سدهی- شهروند اهل بهارستان- به ۱۳ سال حبس تعزیری، ۲ سال تبعید و جزای نقدی و زهرا زارع سراجی- بهارستان- به ۸ سال حبس تعزیری و پرداخت جزای نقدی، علی کبیرمهر و علی بازآزاده- دو شهروند اهل بهارستان- به ۱۳ سال حبس تعزیری و تبعید محکوم شدند.
همچنین رسانه‌های خبری از صدور حکمهای زندان تعلیقی و شلاق تعلیقی برای شش نفر از شهروندان بازداشت شده در اعتراضات دی‌ماه سال گذشته در شهر اراک خبر دادند.
از سوی دیگر دادگاه‌های تجدید نظر حکمهای سه سال حبس تعزیری و ۷۴ ضربه شلاق برای محمد نجفی، علی باقری و عباس صفری- سه شهروند اهل شازند-، ۱ سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق تعلیقی به مدت پنج سال برای بهزاد علی‌بخشی، محمد یعقوبی، یوسف شیری‌لرد، ندا یوسفی، داوود رحیمی، مسعود عاجلو و محمد ترابی- 7 شهروند اهل شازند- و ۳ سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق تعلیقی به مدت ۵ سال برای کیان صادقی- شهروند اهل شازند-، سه سال حبس برای حسین علی‌محمدی الوار- فعال آذربایجانی- را صادر کرد. همچنین دادگاه تجدید نظر حکم زندان روح‌الله مردانی معلم و دانشجو- را به 2 سال حبس تعزیری کاهش داد. سخنگوی قوه قضاییه نیز از قطعیت حکم ۸ سال و ۶ ماه حبس برای یک متهم دو تابعیتی به اتهام جاسوسی- بدون ذکر نام- خبر داد.
4) حمید فرخ نژاد- بازیگر سینما و تئاتر- به وزارت اطلاعات احضار شد. همچنین پرستو صالحی- بازیگر سینما و تلویزیون- اعلام کرد که از حضور او در اماکن عمومی جلوگیری می‌کنند.
5) مقام‌های مسئول از سفر جواد حیدریان- خبرنگار حوزه محیط زیست- به کشور آلمان جلوگیری و پاسپورت او را ضبط کردند.
6) مقام‌های مسئول از برگزاری جلسه شورای مرکزی جبهه ملی ایران برای چندمین بار جلوگیری کردند.
7) منازل علی‌اصغر غروی- دین‌پژوه و عضو نهضت آزادی ایران- در اصفهان، علی علیزاده نایینی، حسن محسنی، علی غفرانی، رسول ورپایی، فرامرز فردوسی زاده و رضا البخشی در شهر نائین توسط نیروهای امنیتی بازرسی و تعدادی از وسایل موجود در این منازل ضبط شد.
ب- وضعیت حقوق فرهنگی
1) هیأت منصفه دادگاه مطبوعات، مدیران مسئول هفته نامه‌های «پایتخت کهن» و «نبض بازار» و سایت «انتخاب خبر» را مجرم شناخت.
2) مقام‌های مسئول از ادامه تحصیل شقایق شوقی- شهروند بهایی- در دانشگاه جلوگیری کردند.
3) مقام‌های مسئول از ادامه پخش مجموعه «۱۳ شمالی» در شبکه نمایش خانگی جلوگیری کردند.
پ- سایر موارد نقض حقوق بشر
1) در این ماه حداقل 5 نفر اعدام شدند. اسامی اعدام شدگان که نام کامل برخی از آنان مشخص نشده است ولی مقام های قضایی یا رسانه‌های وابسته به دولت ایران یا سایت‌های خبری اعدام آنها را تأیید کرده‌اند، به شرح زیر است:
رسانه‌های خبری وابسته به حکومت ایران از اعدام سه نفر در زندان رجایی‌شهر به اتهام قتل عمد، یک نفر در همدان به اتهام جاوز به عنف خبر دادند. همچنین زینب سکانوند به اتهام قتل عمد اعدام شد.
از سوی دیگر برخی سایت‌های خبری غیررسمی از اجرای احکام اعدام در زندان‌های شیروان، نجف آباد،اصفهان، مراغه، ایلام، فردوس، شهرکرد، بیرجند، قزوین، تنکابن، زاهدان، سیرجان و اردبیل خبر داده‌اند؛ خبری که از سوی مقام‌های قضایی یا رسانه‌های وابسته به حکومت ایران تأیید یا رد نشده است.
2) رسانه‌های خبری در ایران از صدور حکمهای اعدام برای هشت نفر در استان تهران به اتهام قتل عمد، 4 نفر در استان کهگیلویه و بویر احمد به اتهام سرقت خبر دادند. همچنین سخنگوی قوه قضاییه از صدور حکم اعدام برای 3 متهم اقتصادی خبر داد.
همچنین حکمهای اعدام برای دو متهم اقتصادی در استان تهران، یک نفر در شیراز به اتهام قتل عمد و یک نفر در ارومیه به اتهام بغی در دیوانعالی کشور تأیید شده است.
3) برخی سایت‌های خبری از صدور حکم قطع دست یک نفر در ارومیه به اتهام سرقت خبر دادند.
4) مقام قضایی از اجرای حکم شلاق برای «ع.ت» در ملاء عام در نیشابور به اتهام سرقت خبر داد.
5) رسانه‌های خبری در ایران از صدور حکمهای شلاق برای یک نفر در شیراز به اتهام تجاوز به یک نوجوانان، 7 نفر در استان تهران به اتهام دستبرد مسلحانه به محموله‌های بار، یک نفر در استان فارس به اتهام تعرض به پلیس خبر دادند. همچنین سخنگوی قوه قضائیه از صدور حکم شلاق برای برخی متهمین اقتصادی و پرونده ارتشاء در استان فارس و بندرعباس خبر داد.
6) وضعیت برخی زندانیان همچنان ناگوار گزارش می‌شود، به‌گونه‌ای که تعدادی از آنان مانند آرش صادقی بیمار هستند که نسبت به درمان و معالجه آنها اقدامی جدی صورت نگرفته است.
7) برخی زندانیان از جمله فرهاد میثمی در اعتراض به آنچه که وضعیت نامطلوب زندانیان و نقض حقوق قانونی‌اشان می‌دانند، همچنان در اعتصاب غذا به‌سر میبرند.
8) رضا خندان در اعتراض به عدم رعایت تشریفات قانونی در روند دادرسی از حضور در دادگاه خودداری کرد.
9) مقام‌های مسئول از ملاقات مریم اکبری منفرد، گلرخ ایرایی و آتنا دائمی با خانواده‌هایشان جلوگیری کردند.
10) مقام قضایی از بازداشت تعدادی از عکاسان اهل شیراز به دلیل انتشار عکس‌هایی در صفحه‌های اینستاگرام‌شان که به گفته او نامناسب بوده است بازداشت شدند.
بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی
وضعیت اقتصادی و اجتماعی در ایران همچنان نامناسب گزارش می شود؛ به‌عنوان مثال، خبرها از نامناسب بودن وضعیت شغلی و حقوقی کارگران شرکت تعاونی «وفای سپهر»، کارخانه تولی پرس، کارخانه بسته‌بندی البرز، خطوط ابنیه فنی راه‌آهن، شهرداری اهواز، کارخانه «آرمان شفق»، کارخانه «فولاد قزوین»، کارخانه کنتورسازی ایران، معدن زغال سنگ «آق دربند»، مجتمع کشت و صنعت نیشکر هفت تپه، و آتش‌نشانان شهرداری شادگان، کارکنان سهام عدالت و کارکنان بیمارستان امام خمینی کرج حکایت دارند.
1) پرداخت‌های حقوق و مزایای۷۰ کارگر شهرداری لوشان برای مدت ۶ ماه، جمعی از کارگران شهرداری شادگان برای مدت ۸ ماه، کارگران آب و فاضلاب روستایی آبادان برای مدت ۱۱ ماه، کارگران کارخانه «کاشی میبد» برای مدت سه ماه، کارگران شهرداری شوشتر برای مدت ۶ ماه، کارگران کارخانه «پارس میل لنگ» برای مدت ۴ ماه، بیش از ۴۰۰ کارگر شهرداری شوشتر برای مدت 7 ماه، کارگران و کارمندان شهرداری مسجد سلیمان برای مدت ۴ ماه تا زمان تهیه این گزارش به‌تعویق افتاده است.
2) 6 کارگر کارخانه تولی‌پرس، 80 کارگران شهرداری مهاباد۱۸ کارگر شهرداری بندرعباس و 200 کارگر شرکت برفاب از محل‌های کار خود تعدیل شدند.
3) سحر روحانی- شهروند بهایی- از محل کارش اخراج شد.
بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست
اخبار منتشر شده از محیط زیست در مهر ماه، همچنان نشان از نامناسب بودن وضعیت این حوزه دارد، به‌گونه‌ای که در برخی روزهای مهر ماه میزان غلظت گرد وغبار بر اساس پایش دستگاه ریزگردها بیش از چهارهزار پی ام بوده است.
همچنین بر اثر انفجار یک قبضه مین در شهر مریوان، دو نفر کشته و یک نفر مجروح شد. همچنین بر اثر انفجار دو قبضه مین در استان‌های ایلام و کردستان، دو نفر مجروح شدند. دو شهروند اهل مهران نیز بر اثر انفجار شیء باقی مانده از دوران جنگ مجروح شدند.
خاتمه
کانون مدافعان حقوق بشر در پایان گزارش ماه مهر با بیان اینکه هرگونه تعلل در بهبود شرایط و رفع مشکلات فعلی سرنگونی رژیم جمهوری اسلامی را در پی خواهد داشت که تحمل هزینه‌های آن برای همگان دشوار است، اعلام می‌کند که برای جلوگیری از سقوط رژیم، آزادی فوری و بدون قید و شرط زندانیان سیاسی و عقیدتی و برگزاری مجدد انتخابات مجلس و ریاست جمهوری بدون نظارت استصوابی شورای نگهبان و تحت مراقبت و نظارت سازمان‌های بین‌المللی چاره کار است.
شیرین عبادی
رییس کانون مدافعان حقوق بشر
اول آبان ماه 1397
توضیح: علاقه مندان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشر در خصوص این گزارش به سایت‌ها و خبرگزاری‌های زیر مراجعه کنند: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا)، خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، خبرگزاری فارس، خبرگزاری مهر، خبرگزاری میزان و باشگاه خبرنگاران جوان و سایت‌های کانون مدافعان حقوق بشر، مرکز حامیان حقوق بشر، الف، بازتاب، هرانا، کلمه، محبت نیوز، سنی آنلاین، کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران، ملی- مذهبی، رادیو زمانه، رادیو فردا و بی بی سی.