کانون مدافعان حقوق بشر در ادامه گزارش‌های ماهانه خود به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران در آذر ماه 1397 پرداخت.
کانون مدافعان حقوق بشر که ریاست آن بر عهده شیرین عبادی است در گزارش خود با اشاره به اعتراضات کارگران به وضعیت معیشتی‌شان، خواستار اتحاد کارگران و تشکل‌های مستقل کارگری شد.
این سازمان مردم‌نهاد در گزارش خود با این اعتقاد که مسئولین حکومتی گوش شنوایی برای خواسته‌های برحق کارگران ندارند، تنها راه حل را ادامه اعتراضات به شیوه مسالمت‌آمیز گذشته دانسته است.
کانون مدافعان حقوق بشر در گزارش خود نوشته است: «همانگونه که کارگران فرهیخته در نهایت هوشیاری مانع از ورود اغتشاشگران غیر کارگر در بین خود شده‌اند این بار نیز باید با درایت مانع از نفوذ و مداخله شیطانی مأمورین امنیتی شده و با انتخاب نمایندگان واقعی و شجاع از میان افراد شناخته شده، مقدمات اتحاد سراسری کارگری را فراهم آورند تا بتوانند با توان بیشتر و هرچه گسترده‌تر به خیابان‌ها آمده و با فریادهای حق‌طلبی خود، مسئولین را از خواب غفلت بیدار کرده و مجبور به پاسخگویی نمایند.»
در گزارش کانون مدافعان حقوق بشر که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود، همچنین در سه بخش "حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی"، "حقوق اقتصادی و اجتماعی" و "میراث فرهنگی و محیط زیست" به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته شده است.
به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق بشر، متن گزارش ماه آذر 1397 کانون مدافعان حقوق بشر که در دوم دی ماه 1397 منتشر شده، به شرح زیر است:
گزارشی مختصر از وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه آذر 1397
مقدمه
تعدادی از کارگرن ایران در پی کسب دستمزد معوقه خود در آذر ماه، دست به اعتراضات گسترده خیابانی زدند. آنان از مراجعات متعدد و نامه‌نگاری‌های بیشمار به مسئولان حکومتی در رده‌های مختلف نتیجه‌ای نگرفته بودند و به ناچار حق طلبی‌های خود را با تظاهرات خیابانی در برخی از شهرها به ویژه شوش و اهواز پی گرفتند.
نکته جالب توجه آنکه با عبرت گرفتن از وقایع پیش آمده در «گلستان هفتم» و دستگیری گسترده دراویش گنابادی، چند نفر از کارگران به‌عنوان مأمور انتظامات مانع از ورود افراد آشوب‌طلب شدند تا این اعتراضات در نهایت آرامش برگزار شود. در این مدت نه سنگی پرتاب شد، نه زد و خوردی صورت گرفت و نه شیشه‌ای شکست. به همین علت آنان توانستند در اهواز بیش از یک ماه تظاهرات خیابانی را ادامه دهند.
با وجود آنکه شرکت در راهپیمایی و ایجاد تشکل‌های مدنی و کارگری به شرط مسالمت‌آمیز بودن جزء حقوق شهروندان است و کسی نمی‌تواند متعرض آنان شود اما متأسفانه تعدادی از کارگران در شوش و اهواز و برخی دیگر از شهرها دستگیر شدند. از جمله در 26 آذر ماه در شهر شوش مأمورین امنیتی به منازل تعدادی از کارگران یورش بردند و 41 نفر از آنان را به خشن‌ترین وجه دستگیر و زندانی کردند. البته برای برخی از دستگیرشدگان قرار وثیقه صادر شده است. اما صرف نظر از اینکه تهیه وثیقه برای کارگری که چندین ماه حقوق نگرفته بسیار مشکل است اساساً پس از تودیع وثیقه نیز به‌عنوان ابزاری جهت کنترل فرد آزاد شده استفاده می‌شود تا مبادا مجدداً درپی کسب دستمزد معوقه برآید.
بنابراین از آنجایی که مسئولین حکومتی گوش شنوایی برای خواسته‌های برحق کارگران ندارند، ادامه اعتراضات به شیوه مسالمت‌آمیز گذشته، تنها راه حل به نظر می‌رسد و آن نیز در گرو اتحاد کارگران و تشکل‌های مستقل کارگری است. از این رو همانگونه که کارگران فرهیخته در نهایت هوشیاری مانع از ورود اغتشاشگران غیر کارگر در بین خود شده‌اند این بار نیز باید با درایت مانع از نفوذ و مداخله شیطانی مأمورین امنیتی شده و با انتخاب نمایندگان واقعی و شجاع از میان افراد شناخته شده، مقدمات اتحاد سراسری کارگری را فراهم آورند تا بتوانند با توان بیشتر و هرچه گسترده‌تر به خیابان‌ها آمده و با فریادهای حق‌طلبی خود، مسئولین را از خواب غفلت بیدار کرده و مجبور به پاسخگویی نمایند.
در ادامه گزارش ماه آذر 1397 همچنین خلاصه‌ای از وضعیت نقض حقوق بشر در ایران در آذر ماه 1397 در پی می‌آید. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که در سایت‌ها و رسانه‌های مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسیده است و در سه بخش و به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می‌شود.
وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه آذر 1397
بخش اول – حقوق مدنی، سیاسی و فرهنگی
الف- وضعیت فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
1) در این ماه بیش از 71 نفر بازداشت شدند که بازداشت‌شدگان عبارتند از: امیرسالار داودی- وکیل دادگستری-، عسل محمدی- دانشجو-، میمنت حسینی چاوشی- پژوهشگر و شهروند دو تابعیتی-، حامد نرگسی- فعال صنفی معلمان- و اصغر فیروزی- زندانی سیاسی سابق-.
همچنین در پی اعتراضات برخی کارگران، تعدادی از آنها بازداشت شدند که از آن جمله می‌توان به مرتضی اکبریان، امین علوانی، کریم سیاحی، غریب حویزاوی، جعفر سبحانی، عیسی مرئی، مجید جنادله، مهدی طهماسبی، احمد نور، میثم قنواتی، حامد جودکی، طارق خلفی، کاظم حیدری، مسعود عفری نژاد، کوروش اسماعیلی، علی عقبا، مصطفی عبیات، حسین داوودی، محسن بلوتی، محسن پهبانی، محمد پورحسن، سید حبیب طباطبایی، عبدالرضا دستی، جاسم سفر رومزی، یاسر ابراهیمیان، علی اتمامی، سیدعلی جوادپور، جواد غلامی، حافظ کنعانی، علی نجاتی، میثم آل مهدی، بهنام ابراهیم‌زاده، سهراب نعامی، حسین عساکره، فریبرز شیخ رباط و علی جواد پور اشاره کرد.
از سوی دیگر برخی خبرها از بازداشت مهوش عدالتی (زائری)، ندا شبانی و سروش آگاهی- 3 شهروند بهایی، جمشید درخشان، شیما و شکوفه زنگنه، فرزاد بهزادیزاده و عبداله یوسفی شیخ رباط- 5 نوکیش مسیحی-، عبدالباقی سعیدی- فعال مذهبی اهل سنت-، سید رضا موسوی- شهروند اهل اهواز-، رضا جعفرلو، اکبر قلیزاده و کاظم صفابخش- سه شهروند آذربایجانی- حکایت دارد.
سپاه پاسداران از بازداشت 12 نفر در استان اصفهان- بدون ذکر نام- و رسانه‌های وابسته به حکومت در ایران از بازداشت چند نفر در استان البرز- بدون ذکرنام و تعداد- به‌دلیل آنچه که وابستگی به گروه عرفان حلقه عنوان کردند، خبر دادند. همچنین رسانه‌های وابسته به حکومت ایران از بازداشت تعدادی از فعالان در حوزه کنترل جمعیت- بدون ذکر تعداد و نام-، و چند نفر- بدون ذکر نام و تعداد- به اتهام آنچه که وابستگی به جریان مسیحیت صهیونیستی عنوان کردند، خبر دادند.
بازداشت تعدادی از شهروندان ساکن در شهرهای سروآباد، بانه، سنندج، پیرانشهر، ارومیه، کرمانشاه و ثلاث‌باباجانی و دیواندره به دلایل مختلف از جمله ارتباط و همکاری با احزاب کرد مخالف نظام، بازداشت تعدادی از شهروندان ساکن در شهرهای استان سیستان و بلوچستان به دلایل مختلف از جمله عملیات انتحاری در چابهار و بازداشت تعدادی از شهروندان ساکن در شهرهای استان خوزستان نیز از دیگر موارد بازداشت شهروندان معترض در ماه آذر 1397 است.
لازم به تذکر است که چند نفر از افراد بازداشت شده پس از مدتی با تودیع وثیقه به‌صورت موقت تا روز محاکمه از زندان آزاد شدند.
همچنین رضا شهابی، حسن سعیدی، امیرعباس آزرم وند، رهام یگانه و کیوان مهتدی- 5 فعال کارگری- برای مدت کوتاهی بازداشت شدند.
2) عزت نصری- فعال کارگری- برای گذراندن حکم سه ماه حبس، شایان تفضلی- شهروند بهایی- برای گذراندن حکم یک سال حبس، عبدالله علیرضانژاد- شهروند اهل گچساران- برای گذراندن حکم سه سال حبس، مهرداد صبوری و امید احمدی- دو شهروند اهل کامیارن- برای گذراندن حکم یک سال حبس، آرام محمدی و شاهو صادقی- دو شهروند اهل کامیاران- برای گذراندن حکم سه ماه حبس، امیر چمنی- فعال مدنی- برای گذراندن حکم شش ماه حبس، متین خالدی- شهروند اهل ارومیه که در جریان اعتراضات دی ماه بازداشت شده بود- برای گذراندن حکم یک سال حبس، علی باقری- فعال مدنی- برای گذراندن حکم سه سال و شش ماه حبس، امیررضا علیپور هشتلی آملی- دانشجو- برای گذراندن حکم شش ماه حبس تعزیری و علیرضا معینیان- فعال مدنی که در جریان اعتراضات دی ماه بازداشت شده بود- برای گذراندن حکم هشت ماه حبس بازداشت و به زندان منتقل شدند.
همچنین حکم 6 ماه حبس برای اقبال احمدپور- شهروند اهل ارومیه که اینک در زندان به‌سر می‌برد- توسط دادگاه تجدید نظر صادر شد.
3) یکتا فهندژ سعدی- شهروند بهایی- به ۱۱ سال حبس تعزیری، مصطفی دانشجو- وکیل دادگستری و از فعالان حقوق دراویش گنابادی- به ۸ سال حبس، محمدحسین حیدری- فعال رسانه‌ای- به سه سال حبس، امین زنده‌دل- شهروند اهل ارومیه که در جریان اعتراضات دی ماه بازداشت شده بود- به یک سال حبس تعزیری، ناصر حسنی- شهروند اهل ارومیه که در جریان اعتراضات دی ماه بازداشت شده بود- به دو ماه حبس تعزیری، حسین حبیب‌وند- شهروند اهل ارومیه که در جریان اعتراضات دی ماه بازداشت شد- به دو سال و هشت ماه حبس، دلنیا صبوری و روژین ابراهیمی- دو شهروند اهل کامیاران- هر یک به ۳ روز حبس تعزیری، هنگامه شهیدی- روزنامه‌نگار و فعال سیاسی- به ۱۲ سال و ۹ ماه حبس، قاسم شعله سعدی و آرش کیخسروی- دو وکیل دادگستری- هر یک به ۶ سال حبس، اسفندیار رحیم مشایی- معاون رییس جمهور سابق- به شش سال و نیم حبس، علی باقری- فعال مدنی- به ۱۳ سال حبس تعزیری، مسعود عاجلو و بهزاد علی بخشی- دو فعال مدنی- هر یک به ۲ سال حبس تعلیقی، مسعود باباپور- فعال سیاسی- به ۱۳ سال حبس تعزیری و ۲ سال محرومیت از حقوق اجتماعی، حسین سرلک- که اینک در زندان به‌سر می‌برد- به ۱۳ سال حبس تعزیری و محمد نجفی- وکیل دادگستری که اینک دوران محکومیت خود را در زندان می‌گذراند- در یک پرونده به یک سال حبس و در پرونده دیگر به 13 سال حبس محکوم شدند.
همچنین برخی سایت‌های خبری از صدور حکمهای زندان و شلاق برای هواداران جریان یمانی خبر دادند.
از سوی دیگر دادگاه تجدید نظر حکمهای یک سال حبس تعزیری برای کیومرث اسلامی- شهروند اهل اردبیل-، 12 سال حبس برای محمود معصومی- فعال مدنی-، یک سال حبس تعزیری برای محمدنعیم محمدپور- شهروند اهل سنندج- و 5 میلیون تومان جریمه نقدی برای الهام رسولی باغی- فعال مدنی- را صادر کرد.
4) نظر محمد دهقانی- فعال مذهبی اهل سنت- به وزارت اطلاعات و جواد لعل‌محمدی- فعال صنفی معلمان- به سپاه پاسداران احضار و بازجویی شدند.
5) بهرام جوادی- فعال رسانه‌ای- پس از تفهیم اتهام با تودیع قرار کفالت تا زمان پایان دادرسی آزاد شد.
6) حسب اعلام برخی سایت‌های خبری، وحید صیادی نصیری که دوران محکومیت خود را در زندان می‌گذراند در پی اعتصاب غذا درگذشت.
ب- وضعیت حقوق فرهنگی
1) هیأت منصفه دادگاه مطبوعات، مدیران مسئول پایگاه خبری «روز نو»، نشریه چشم انداز و روزنامه شرق را مجرم شناخت.
2) مقام‌های مسئول از برگزاری مراسم بیستمین سالگرد کشته شدن محمد مختاری و محمدجعفر پوینده در گورستان امامزاده طاهر ممانعت به‌عمل آوردند.
3) مقام‌های مسئول از اجرای یک نمایش در دانشگاه آزاد اسلامی قوچان جلوگیری کردند.
4) اعتراض ترانه قیامی- دانشجوی بهایی محروم از تحصیل- در دادگاه تجدید نظر دیوان عدالت اداری رد شد.
پ- سایر موارد نقض حقوق بشر
1) در این ماه حداقل 6 نفر اعدام شدند. اسامی اعدام شدگان که نام کامل برخی از آنان مشخص نشده است ولی مقام های قضایی یا رسانه‌های وابسته به دولت ایران یا سایت‌های خبری اعدام آنها را تأیید کرده‌اند، به شرح زیر است:
یک نفر در ملاء عام در تفت، یک نفر در مشهد، یک نفر در شهرضا و یک نفر در رشت اعدام شدند. رسانه‌های خبری در ایران اتهام این افراد را قتل عمد عنوان کردند. همچنین یک نفر در قزوین و یک نفر در گرگان اعدام شدند. رسانه‌های خبری در ایران اتهام این افراد را تجاوز به عنف اعلام کردند.
از سوی دیگر برخی سایت‌های خبری غیررسمی از اجرای احکام اعدام در زندان‌های تبریز، ارومیه، بندرعباس، کرمان و کرج خبر داده‌اند؛ خبری که از سوی مقام‌های قضایی یا رسانه‌های وابسته به حکومت ایران تأیید یا رد نشده است.
2) رسانه‌های خبری در ایران از صدور حکمهای اعدام برای دو نفر در استان تهران به اتهام قتل عمد و یک نفر در استان تهران به اتهام تجاوز به عنف خبر دادند.
همچنین حکمهای اعدام برای حمید باقری درمنی- متهم اقتصادی-، سه نفر در مهاباد و یک نفر در استان تهران به اتهام قتل عمد در دیوانعالی کشور تأیید شده است.
3) رسانه‌های خبری در ایران از صدور حکم شلاق تعلیقی برای یک نفر در شفت به اتهام حیوان‌آزاری خبر دادند.
همچنین حکمهای شلاق برای دو نفر به اتهام رابطه خارج از ازدواج و چند نفر در استان تهران به اتهام مفاسد اقتصادی در دیوانعالی کشور تأیید شده است.
4) وضعیت برخی زندانیان همچنان ناگوار گزارش می‌شود، به‌گونه‌ای که تعدادی از آنان مانند محمد حبیبی و مجید عزیزی بیمار هستند که نسبت به درمان و معالجه آنها اقدامی جدی صورت نگرفته است.
5) برخی زندانیان از جمله نسرین ستوده، محمود ناجی، روح‌الله مردانی و قاسم قنبری در اعتراض به آنچه که وضعیت نامطلوب زندانیان و نقض حقوق قانونی‌اشان می‌دانند، اعتصاب غذا کردند.
6) الهام احمدی- درویش گنابادی که اینک در زندان به‌سر می‌برد- در اعتراض به عم رعایت تشریفات قانونی در روند دادرسی از حضور در دادگاه خودداری کرد.
7) سازمان اطلاعات سپاه پاسداران از بازداشت یازده شهروند در شیراز به‌دلیل آنچه که فعالیت در زمینه تولید و اجرای موسیقی و برگزاری مهمانی‌های خصوصی عنوان کرد، خبر داد.
بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی
وضعیت اقتصادی و اجتماعی در ایران همچنان نامناسب گزارش می شود؛ به‌عنوان مثال، خبرها از نامناسب بودن وضعیت شغلی و حقوقی کارگران خطوط ابنیه فنی راه آهن جنوب شرق، شهرداری اندیمشک، شهرداری طبس، شهرداری شوشتر، کارخانه برفاب، شرکت تسنیم نوش، شرکت سازه‌پردازان شمس‌آباد، گروه ملی ایران، کارخانه آریا استیل الوند، کارخانه روغن نباتی جهان، پروژه آبرسانی دشت سیستان و فاز 2 پالایشگاه آبادان، کارگران بازنشسته صنایع مخابرات راه دور شیراز، و کارکنان بیمارستان امام خمینی کرج و مؤسسه ثامن الحجج حکایت دارند.
1) پرداخت‌های حقوق و مزایای کارگران و کارکنان شهرداری بروجرد برای مدت ۹ ماه، کارگران لایروب‌کار شهر کوت‌عبدالله برای مدت ۶ ماه، کارگران کارخانه بلبرینگسازی برای مدت ۴ ماه، کارگران کارخانه باورس فولاد برای مدت 18 ماه، کارگران صنایع گاز ایران برای مدت 18 ماه، کارگران کارخانه کنتورسازی ایران برای مدت ۱۶ ماه، کارکنان شرکت حفاری شمال برای مدت یک ماه، کارگران شهرداری همدان برای مدت دو ماه، کارگران قطار شهری اهواز برای مدت 18 ماه، کارگران شهرداری قائمشهر برای مدت دو ماه، کارگران شهرداری بیجار برای مدت سه ماه، کارگران شهرداری بندر امام خمینی برای مدت سه ماه، کارگران کارخانه صنایع مفتولی تاکستان برای مدت ۶ ماه، کارگران شرکت آمکو برای مدت سه ماه، کارگران شهرداری آبادان برای مدت سه ماه و کارگران شرکت تالون برای مدت ۴ ماه تا زمان تهیه این گزارش به‌تعویق افتاده است.
2) ۴۰۰ پرسنل مؤسسه گاج، ۲۷۰ کارگر خط شش قطار شهری تهران و ۳۰ کارگر کارخانه سدید از محل‌های کار خود تعدیل شدند.
همچنین 260 کارگر شرکت طراحی و تولید قطعات صنعتی شهاب شمس با تعطیلی این واحد، بیکار شدند.
3) محل‌های کسب سعید افشار، بهمن افشار، فرهاد افشار، محمد افشار، کمال افشاری، شکرالله عزیزی، علیرضا افشار، مصطفی عبادی، ارسلان فرزانه و جهان بهبهانی- 10 شهروند بهایی- پلمپ شدند.
همچنین اعتراض ۱۷ شهروند بهایی در کرمان به پلمپ محل‌های کسبشان در دیوان عدالت اداری رد شد.
بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست
یک نفر بر اثر انفجار یک قبضه مین در دهلران کشته شد. سه نفر بر اثر انفجار دو قبضه مین در بانه مجروح شدند.
خاتمه
کانون مدافعان حقوق بشر در پایان گزارش ماه آذر با ذکر این نکته که ادامه سرکوب افرادی که خواسته آنان «نان» و «کار» می‌باشد، با هر منطق و هر قانونی، عملی اشتباه و غیر انسانی است، اعلام می‌کند که ادامه این شرایط جز ویرانی بیشتر نتیجه‌ای نخواهد داشت.
شیرین عبادی
رییس کانون مدافعان حقوق بشر
دوم دی ماه 1397
توضیح: علاقه مندان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشر در خصوص این گزارش به سایت‌ها و خبرگزاری‌های زیر مراجعه کنند: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا)، خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، خبرگزاری فارس، خبرگزاری مهر، خبرگزاری میزان و باشگاه خبرنگاران جوان و سایت‌های کانون مدافعان حقوق بشر، مرکز حامیان حقوق بشر، الف، بازتاب، هرانا، کلمه، محبت نیوز، سنی آنلاین، کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران، ملی- مذهبی، رادیو زمانه، رادیو فردا و بی بی سی.